Dünya genelinde ciddi sağlık sorunlarından biri olan bel soğukluğu ya da tıbbi adıyla üretrit, cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon türü olarak bilinmektedir. Sık bilinen bulaş yolu cinsel temas olan bu hastalık Neisserria gonorrhoeae ve clamidya isimli bakterilerin cinsel ilişki esnasında semen ve vajinal sıvılar yoluyla bulaşması ile yaygınlaşmaktadır. Yayılımı hızlı ve kolay olan bu hastalık bazen belirti göstermemektedir. Gonokokal enfeksiyonlar şeklinde görülen bu hastalığa erkeklerde daha sık karşılaşılmaktadır. Memorial Dicle Hastanesi Üroloji Bölümü’nden Op. Dr. Kemal Ertaş, bel soğukluğu ve bilinmeyenleri hakkında bilgi verdi.
Bel soğukluğu nedir?
Bel soğukluğu cinsiyet ayrımı yapmaksızın kadın ve erkeklerde görülmektedir. Ancak yapılan araştırmalarda bel soğukluğunun erkeklerde görülme sıklığı kadınlara oranla oldukça fazla olarak tespit edilmiştir. Özellikle 15-24 yaş arası gençlerde görülmektedir. İleri yaş için ise yıllık taramaların yapılması önerilmektedir. Neisserria gonorrhoeae, clamidya bakterilerinin neden olduğu bel soğukluğu en sık cinsel organ, idrar yolu, rektum veya boğazı etkilemektedir. Kadınlarda, rahim ağzına da bulaşabilmektedir. Gebelerin enfekte olması durumunda bebekler doğum esnasında enfekte olabilmektedir. Bebeklerde ise gonore yani bel soğukluğu en sık gözü etkilemektedir.
Bel soğukluğu bulaş yolları nelerdir?
Bel soğukluğu bakterileri en sık oral, anal veya vajinal ilişki dahil olmak üzere cinsel temas sırasında bulaş göstermektedir. Gonore ile enfekte hamile kadın doğum sırasında bebeğe hastalığı bulaştırabilmektedir. Gonore çok sayıda partner ve korunması cinsel ilişkiye bağlı kolaycı yayılım göstermektedir. Kolayca yayılım göstermesinin nedenleri arasında bu sağlık probleminin semptom göstermemesi kaynaklıdır. Bilinenin aksine öpme, sarılma ya da tokalaşma ile bulaş göstermemektedir.
Bel soğukluğu belirtileri nelerdir?
Etken vücuda girdikten sonra 4 ila 6 gün arasında kuluçka süresi bulunmaktadır. Kuluçka dönemi sonrası belirtiler ortaya çıkmaktadır. Ancak bel soğukluğu kimi zaman belirti göstermemektedir. Belirti verdiğinde ise çoğunlukla cinsel organlarda gözle görülen septomlar görülmektedir. Erkeklerin yüzde 10’unda hiçbir belirti görülmemektedir. Erkeklerde en sık görülen belirtiler şu şekilde sıralanabilir;
- İdrar yaparken ağrı ve yanma,
- Penisten beyaz, sarı ya da yeşil renkte akıntı,
- Penis ucunda kızarıklık
- Bağırsak hareketleri, rektal akıntı veya kabızlık ile ağrıya neden olabilir.
- Nadiren testislerde ağrı ya da şişlik şeklinde görülmektedir.
Bel soğukluğu kadınlarda ise çoğunda herhangi bir belirti göstermez ya da belirtiler vajina, idrar yolları enfeksiyonları ile karıştırılabilmektedir. Kadınlarda en sık görülen belirtileri şu şekilde sıralanabilir;
- Vajinal akıntı
- İdrar yaparken ağrı ve yanma hissi
- Dış genital bölgede kaşıntı
- Adet dönemi dışında vajinal kanama
- Özellikle cinsel ilişki sonrasında kanama
- Cinsel ilişki sırasında acı hissetme ve pelvik bölgede (alt karın ) ağrı görülebilir.
Vücudun diğer bölgelerinde bu enfeksiyonun yol açabileceği belirtiler şunlardır:
- Makat bölgesinde kaşıntı, akıntı, tuvalet kâğıdında görülebilen kırmızı lekelenme,
- Gözlerde ağrı, ışığa hassasiyet ve gözlerin biri ya da ikisinden iltihaplı akıntı görülebilir,
- Boğaz ağrısı, kasıkta veya boyundaki lenf bezlerinde şişlik görülebilir,
- Eklemlerden bir veya bir kaçını etkileyebilir.
- Enfekte olan eklemlerde kızarıklık şişlik ve ağrı olabilir.
Bel soğukluğu tanısı nasıl konulur?
İdrar testleri ile üretredaki bakteriler belirlenerek gonore yani bel soğukluğu tanısı konulmaktadır. Kesin tanı için erkeklerde idrar kanalından, kadınlarda ise rahim ağzından örnek alınmaktadır. Aynı zamanda kadınlar için bel soğukluğu tanısını yardımcı evde test kitleri bulunmaktadır. Bazı durumlarda ise rektum ya da boğazdan örnek alınabilmektedir. Bel soğukluğu hastalarının yüzde 40’ında klamidya enfeksiyonu görülmektedir. Bel soğukluğunun tespit edildiği durumlarda uzman hekim cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların tümünün tespiti için test isteyebilmektedir.
Bel soğukluğu tedavisi nasıl sağlanır?
Genellikle yetişkinlerde bel soğukluğu tedavisi antibiyotikler ile sağlanmaktadır. Uzman hekim tavsiyesi doğrultusunda kullanılacak antibiyotikler oral yollar ya da iğne yardımı ile alınmaktadır. Ancak bel soğukluğu farklı organlara ya da idrar yollarında hasara neden olmuş ise farklı tedavi seçenekleri doğmaktadır. Kesin tanı sonrası tedavi sürecinde partner eşliğinde tedavi süreci gerçekleşebilmektedir. Bazı durumlarda semptom göstermemesine bağlı çiftlerden birinde görülmesi durumunda partnerin de test yaptırması gerekmektedir. Yayılımı basit olan bel soğukluğunda tedbir amaçlı yapılacak test sonuç çiftlerin pozitif çıkması durumunda tedavi sağlanarak bulaş riski azaltılmaktadır. Bel soğukluğu tespit edilen anneden doğmuş bebeklerde gözlerdeki enfeksiyonu önlemek için göze ilaç tedavisi uygulanmaktadır. Enfeksiyon şiddetine göre hekim onayı ile oral yollardan antibiyotik verilebilmektedir.
Bel soğukluğunun tedavisi sağlanmazsa ne olur?
Üreme sağlığını olumsuz etkileyen bel soğukluğu ciddi sağlık problemlerinin arasında bulunmaktadır. Tedavisi sağlanmadığı takdirde cinsiyet ayrımı olmaksızın farklı organlara ve idrar yollarına zarar vermektedir. Kadınlarda pelvik inflamatur hastalık (PID) oluşmasına bağlı tüplerde yapışıklık ve tıkanıklık, infertilite (kısırlık), uzun dönemli kasık ve karın ağrılarıyla sonuçlanmaktadır. Erkeklerde testislerin bağlı olduğu tüplerde ağrı ve nadiren kısırlık ile sonuçlanabilmektedir. Tedavisi sağlanmayan gonore halk tabiriyle bel soğukluğu kan ve eklemlere yayılabilmektedir. Bu durum hayati önem arz etmektedir. Bel soğukluğu tedavisi sonrası korunmasız cinsel ilişki ile tekrar hastalığa yakalanma riski yüksektir.
Bel soğukluğu korunma yolları nelerdir?
Korunma yollarının başında cinsel ilişki esnasında korunma yöntemlerinin kullanılması bulunmaktadır. Bazı korunma yöntemleri şu şekilde sıralanabilir;
- Tek eşlilik enfeksiyon riskini azaltır.
- Düzenli gonore taraması yapılmalıdır.
- Vajinal, oral ve anal vb. tüm cinsel ilişkilerde kondom kullanılması
- Kondomun yırtılmamasına ve doğru şeklide kullanılmasına özen gösterilmesi,
- Çiftlerin cinsel yolla bulaş sağlamış enfeksiyonlar hakkında bilgi sahibi olması,
- Cinsel yollarla bulaşan enfeksiyon belirtilerine sahip olmak ya da partnerin sahip olması durumda (idrar esnasında acı, genital bölgede kızarıklık ya da siğille) tedavi sağlanana dek cinsel ilişkiden kaçınmak.
Bel soğukluğu cinsel isteksizlik yapar mı?
Cinsel yollarla bulaş sağlayan bazı sağlık problemleri tedavi sonrası tekrar yakalanma riski ve korkusu nedeni ile cinsel işlev bozukluklarıyla sonuçlanabilmektedir. Aşırı kaygı ve paniğe bağlı yaşanacak sertleşme, erken boşalma ve isteksizlik gibi problemlerde psikolojik destek alımı sağlanabilir.
Bel soğukluğu gebeliğe engel midir?
Bel soğukluğuna bağlı infertilite (kısırlık) görülebilmektedir. Üreme fonksiyonlarında işlevsel bozukluğa neden olan bel soğukluğu yumurtalıkları rahime bağlayan tüpleri enfekte ederek gebeliğe engel olabileceği gibi ani bebek kayıplarına düşüğe neden olabilmektedir. Dış gebelik riskini arttıran sağlık problemlerinin arasında bel soğukluğu bulunmaktadır.
Siz de genel sağlığınız ile ilgili risklerinizi bilmek ve bu konuda gerekli testlerinizi yaptırmak istiyorsanız linke tıklayabilirsiniz.
https://evdesaglik.memorial.com.tr/p/genel-saglik-tarama-paketi/
