Dash diyeti açılımı Dietary Approaches to Stop Hypertension olan, yüksek tansiyon dostu olarak bilinen bir diyet türüdür. Hipertansiyon diyeti olarak da bilinir. Hipertansiyon, daha çok yaşam tarzı, hareketsiz günlük hayat, Fast food ya da paketli gıda tüketiminin çoğalması gibi nedenlerden kaynaklanır. Dash diyeti ise hipertansiyonun, ilaç kullanmaya gereksinim duyulmadan, iyileştirilmesi için geliştirilmiş bir beslenme planıdır. Beslenme planı içeriğinde genellikle kan basıncını düşürmek ve dengelemek için belirli yiyecekler tüketilmesi önerilir. Aynı zamanda kalp ve damar sağlığının korunması da hedeflenir. Hipertansiyon dash diyeti, bir yandan Amerikan ulusal sağlık enstitüsü tarafından da desteklenen bir beslenme planıdır.
Dash Diyeti Nasıl Yapılır?
Dash diyeti, temelinde basit karbonhidrat ve şeker tüketimini azaltmakla başlar. Bununla birlikte bir yandan sodyum alımını da sınırlandırmak gerekir ve yemeklerde daha az sıklıkla tuz atılması gerektiğini savunulur. Tuz miktarının azaltılması ile kalp sağlığının daha iyi bir şekilde korunabileceği düşünülür. Dash diyeti uygulanırken özellikle lif oranı yüksek besinlerin tüketilmesi önerilir. Yağ tüketirken özellikle sağlıklı yağların kullanılması ve sebze, meyvelerin ağırlıklı tüketilmesi önemlidir. Aynı zamanda tam tahıllı ürünler ve kaliteli protein tüketimi de gerekir. Dash Diyeti belirlenirken, yaş, cinsiyet, boy ve kilo gibi kriterler önem taşır. Bu doğrultuda diyetisyen tarafından uygun bir beslenme planı hazırlanır. Uygun bir beslenme planı için evde sağlık desteği de alabilirsiniz.
Dash diyetinde neler yasak?
Dash diyeti, belirli gıdalarını tüketildiği bir beslenme şekli olduğu için bazı besinlerin tüketilmesi yasaktır. Genellikle doğal gıdaların ve kaliteli proteinin tavsiye edildiği dash diyeti kontrollü şekilde yapılır. Diyetisyen eşliğinde yapılan bu diyette doğru besinlerin kullanılması önemlidir. Diyeti yaparken yasak olan besinleri tüketmemek gerekir. Dash diyetinde tüketilmesi yasak olan besinler aşağıdaki gibidir.
- İşlenmiş et ve et ürünleri,
- Gazlı içecek türleri,
- Fast food türündeki besinler,
- Basit karbonhidrat içeren besinler ve basit karbonhidratlar,
- Paketli gıda türleri,
- Rafine şeker ve rafine şekerin içerisinde yer aldığı besinler,
- Alkol.
Dash Diyetinde Ne Yenir?
Dash diyetinde porsiyon sınırlaması ve kalori hesabı yapılır. Bu nedenle yüksek tansiyon hastalarının yemek listesi doğrultusunda ilerlemek ve doğru besinlerin tüketilmesi gerekir. Diyet esnasında yasaklı olanları tüketmemek ve yenmesi gereken gıdaları tüketmek önem taşır. Bu şekilde diyet daha kısa süre içerisinde etkili sonuçlar verir. Baştan itibaren hesaplanan kalori ve yiyeceklerin sınırlamasına da özen göstermek gerekir.
Dash diyeti listesi için önerilen besinler aşağıdaki gibidir:
- Meyveler,
- Belirli miktarda baklagiller,
- Pişmiş ve çiğ sebzeler,
- Yeşil yapraklı bitkiler,
- Tavuk,
- Hindi,
- Yumurta,
- Sınırlı miktarda ağız yağlı süt ve süt ürünleri,
- Balık
Dash Diyeti Kimler İçin Uygundur?
Hipertansiyonla ilgili daha iyi sonuçlar elde edebilmek adına dash yüksek tansiyon diyeti programı uygulanır. Sağlıklı beslenme türü olarak ifade edilebilen bu diyet belli başlı kişiler için uygundur. Dolaşım ve kan basıncı gibi problemleri olan kalp damar hastalarında diyetisyen eşliğinde yapılır. Ayrıca kalıtsal olarak hipertansiyona yatkın olan kişilerde için de uygun olan bir diyet türüdür. Kilo kontrol problemi yaşayan her yaşta kadın ve erkek için doktor eşliğinde uygulanabilir.
Hipertansiyon hastalığında tedaviyi desteklemek, aynı zamanda hastalığa engel olmak amaçlı olarak da uygulanabilir. Hipertansiyon ya da kilo problemi olmayan kişiler de kan basıncını desteklemek isterse eğer bu diyeti doktor onayıyla tercih edebilir. Yüksek tansiyonun iyileşmesinde destekleyici bir rol oynaması ile beraber aynı zamanda sağlıklı ve sürdürülebilir bir diyettir.
Dash Diyetinde Fiziksel Aktivite
Dash diyeti, bir yandan fiziksel aktivite ile desteklendiğinde daha etkili ve hızlı sonuçlar verebilir. Bu yüzden de diyet esnasında doğru fiziksel aktivitelerin yapılması mümkün. Gün içerisinde en az yarım saat hafif tempolu bir yürüyüş yapılarak tansiyon diyeti desteklenir. Her gün düzenli şekilde yapılan yürüyüşle birlikte diyetten daha sağlıklı sonuçlar elde edilir. Ayrıca Dünya sağlık örgütü haftada iki kez kasların esnetilmesini yetişkin bireyler için önermektedir. Hafif ve doğru şekilde uygulanan haftalık egzersizler diyete katkı sağlar.
Dash Diyetinde Sıvı Tüketimi
Dash diyeti, genellikle sebze, meyve ve protein ağırlıklı bir diyet olması ile sıvı tüketimine de önem veren bir beslenme şeklidir. Bu yüzden de gün içerisinde diyetisyen önerisi doğrultusunda belirli miktarda su tüketmek gerekir. Ayrıca doğru besinlerle yapılmış çorba ve sıvı tüketimi de ara öğün ya da ana öğünlerde tüketilebilir. Bu şekilde vücudun hem katı hem de sıvı besin ihtiyacı karşılanır.
Ayrıca vücut sindirim açısından da sıvıya ihtiyaç duyduğu için diyet esnasında bu detaya da dikkat edilir. Bu şekilde kan basıncının dengelenmesi, kalp krizi riskinin azaltılması gibi durumlar hedeflenir. Vücut için yaş, kilo ve boy gibi oranlarla birlikte hesaplanarak günlük sıvı tüketim miktarı diyetisyen tarafından belirlenir. Doğru uygulama gerçekleştiği takdirde diyetten en sağlıklı sonuçlar elde edilir.
Dash Diyetinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Özellikle yüksek tansiyon rahatsızlığı ya da belirtileri olanların tercih edebileceği bir beslenme türüdür. sebze, meyve ve protein ağırlıklıdır. Alkollü içkiler, paket ve hazır gıdalar, karbonhidrat, şeker ve sağlıksız yağlardan uzak durmak gerekir. Eğer yüksek tansiyon rahatsızlığınız varsa uzman hekime danışarak bu beslenme biçimini tercih edebilirsiniz.
Dash Diyeti Hakkında Sık Sorulan Sorular
Dash diyetinin olumlu etkileri nelerdir?
Dash diyetinin en bilinen olumlu etkisi hipertansiyon hastalığının riskini azaltmaktır. Ayrıca hastalığın iyileşmesinde destek sağlamasıdır. Kolesterol düzeyinde azalma sağlaması da olumlu etkileri arasında yer alır. Bir yandan kan basıncının dengelenmesi de dash diyeti ile mümkün olur. Diyetin düzenli uygulanması ile kan yağlarında iyileşme görülür.
Dash diyeti nasıl desteklenebilir?
Dash diyeti, günlük yaşamda pek çok şekilde desteklenebilir. Düzenli uyku ve dinlenmek her zaman önem taşır. Ayrıca düzenli ve istikrarlı olarak yapılmaya devam edilen egzersizler de diyette her zaman destekleyici olur. Gün içerisinde yapılan yarım saat ya da bir saatlik hafif tempolu yürüyüşler ya da pilates gibi egzersizler yapılabilir.
