Vücudun yaşamsal fonksiyonlarını sürdürebilmesi için gerekli bir mineral olan magnezyum, kimyasal olarak alkali toprak metallerin sınıfında yer alan bir elementtir. İnsan vücudunda oldukça önemli olan 11 mineralden biri olan element; kas hareketlerine, protein oluşumuna, enerji üretimine, gen bakımına ve sinir sisteminin düzelmesine yardımcı olur. İnsan vücudundan en çok bulunan 4. katyon olan magnezyum, hücrelerin çalışabilmesi için gereklidir. Vücuttaki magnezyumun yaklaşık %60’ı kemikte bulunur. Geri kalan miktar ise kaslarda, yumuşak dokularda ve sıvılarda bulunur. Hücrelerin büyümesi ve yenilenmesi sürecinde önemli bir rol oynayan element, enzimlerin çalışabilmesi için gerekli bir mineraldir. İnsan vücudu kendisi üretemediğinde besin ya da ilaç yoluyla yeterdi dozda alması gerekir. Aksi takdirde magnezyum eksikliği duygu bozuklukları, migren, kalp hastalığı, tip 2 diyabet gibi pek çok sağlık sorununa neden olabilir.
Magnezyum Eksikliği Nedir, Nasıl Önlenir?
İnsan vücudunun sağlığı için gereksinim duyduğu miktarda magnezyuma sahip olmaması olarak tanımlanan magnezyum eksikliği, hipomagnezemi olarak da bilinir. Kas ve kemikler için oldukça önemli olan element, vücutta eksik olduğunda pek çok soruna yol açabilir. Magnezyum eksikliğinin sebepleri değişebilir. Dengesiz ve düzensiz beslenme en önemli neden olduğu gibi böbrek çalışmasında aksama da nedenler arasında yer alır. Eksikliği durumunda sağlık sorunlarının ilerlememesi için kısa sürede teşhis konulmalıdır. Hipomagnezemi tanısı için uzman bir hekim gözetiminde kan testi ya da idrar testinin yapılması gerekir. Klinik bulgular doğrultusunda yapılan testler ile değeri belirlenir. Ortaya çıkan sonuçlar doğrultusunda kişilerin tedavi alması önem taşır.
Magnezyum Eksikliğine Neden Olan Faktörler
Magnezyum eksikliğinin nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
- Kronik ishal,
- Böbrek ve karaciğer hastalıkları,
- Aşırı terleme,
- Yetersiz beslenme,
- Kullanılan ilaç nedeniyle azalma
- Sık ve aşırı adet,
- Çeşitli bağırsak parazitleri,
- Uzun süreli ya da yoğun stres altında olma,
- Sigara tüketimi,
- İdrar söktürücü başta olmak üzere çeşitli ilaçların fazla kullanılması,
- Yaşlılık,
- Aşırı kahve, tuz ve soğuk içecek tüketimi,
- Crohn hastalığı,
- Çölyak hastalığı.
Magnezyum Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
Magnezyum eksikliğinin belirtileri fizyolojik, psikolojik ve biyolojik olarak üçe ayrılır.
- Fizyolojik belirtiler; mide ve bağırsaklarda kramplar meydana gelmesi, kas spazmı, kalp çarpıntısı, kusma, kabızlık, saç dökülmesi ve kardiyak aritmiler olarak sıralanabilir.
- Psikolojik belirtileri ise sinirlilik, unutkanlık, konsantrasyon bozukluğu, stresle baş edememe hali, uyuşukluk hali, öğrenme güçlüğü, çocuklarda hiperaktivite, dikkat dağınıklığı, depresyon ve çocuklarda dikkat eksikliği olarak sıralanabilir.
- Biyolojik belirtileri arasında ise oksidatif stresi, insülin direncinin artması, yaşlanma belirtilerinde belirginlik, serotonin hormonu eksikliği, tip 2 diyabet riskinin artması ve hücre aktivasyonunda azalmadır.
Magnezyum Eksikliğinin Yol Açtığı Sağlık Sorunları
Magnezyum eksikliğinin yol açtığı bazı sağlık sorunları vardır:
- Huzursuz bacak sendromu,
- Migren semptomlarında artış,
- Kemik erimesi (Osteoporoz),
- Hipertansiyon,
- Kalp rahatsızlıkları,
- Astım ataklarında şiddetlenme,
- Tip 2 Diyabet,
- Solunum rahatsızlıkları,
- Depresyon,
- Hipoglisemi
Magnezyum eksikliğinden dolayı bazı insanlar risk grubundadır. Öncelikle börek sorunları çeken kişiler bu risk gurubunda yer alır. İlerlemiş yaşta bulunanlar ve aşırı alkollü içki kullanan kişiler de risklidir. Bir diğer risk grubu ise Crohn hastalığı ya da sindirimi etkileyen rahatsızlığı olanlar, diyabet ve kanser için belli ilaçlar kullananlardır.
Magnezyum İçeren Besinler Nelerdir?
Bitkisel ve hayvansal kaynaklı besinlerde, yetişkin bir bireyin gereksinim duyduğu miktar, cinsiyete ve yaşa bağlı olarak değişkenlik gösterir. Genel olarak ihtiyaç 31 ile 420 miligram arasında seyreder. Balık, et, tavuk, yağlı tohumlar, koyu yeşil yapraklı sebzeler, tahıllar ve kabuklu kuruyemiş gibi besinler magnezyum minareli açısından oldukça zengindir. Magnezyum içeriği yüksek doğal besinleri günlük beslenme rutininize ekleyebilirsiniz:
- Kuruyemişler: Brezilya fıstığı, kaju fıstığı, badem, fındık, fıstık ve ceviz tercih edilebilir.
- Yağlı balıklar: Pisi balığı, uskumru ve somon da dahil olmak üzere pek çok balık türü yüksek miktarda içerir.
- Baklagiller: Yeşil mercimek, nohut ve kuru fasulye.
- Tohumlar: Chia, bal kabağı ve keten tohumları dahil olmak üzere tohumların pek çoğu magnezyum minerali açısından oldukça zengindir.
- Muz: 37 mg magnezyum içeren muz, kan basıncını düşürebilmesi, kalp rahatsızlığı riskinin azalmasıyla bağlantılı yüksek potasyum içermesinin yanı sıra magnezyum açısından da oldukça zengindir.
- Tofu: Yüksek protein içeren tofu, soya peyniri olarak bilinir. Vejetaryen diyetlerde temel besini olan tofu, insan vücudunun günlük magnezyum gereksiniminin yüzde %13’ünü karşılar.
- Avokado: Lif kaynağı, K vitamini ve B vitaminleri bakımından zengin olan avokado, 58 mg magnezyum içerir.
- Yapraklı yeşiller: Semizotu, roka, maydanoz, lahana, şalgam, karalahana ve ıspanak ve hardal yeşillikleri önemli miktarda magnezyum içerir.
- Tam tahıllar: Kuru buğday gibi tahıllar.
- Kuru üzüm.
Magnezyum Eksikliği Nasıl Tedavi Edilir?
Magnezyum eksikliği diğer pek çok rahatsızlık gibi tedavi edilebilir. Eksikliğin tedavi süreci şiddetine ve türüne göre değişkenlik gösterir. Tedavi için ilk olarak hipomagnezeminin uzman bir doktor tarafından teşhis edilmesi gerekir. Hipomagnezeminin tedavisinde multi-vitaminler ve ilaçlar kullanılır. Bunun yanında doktor tarafından önerilen özel ilaçlar da düzenli olarak tüketilebilir. Uzman hekim tavsiyesi kullanılan magnezyum takviyesinin dozu önemlidir. Eksiklik durumunun giderilmesinde doz aşımı yapılmamalıdır.
Herkesin sahip olduğu seviye aynı değildir. Bu sebeple bir başkasına verilen ilaçların kullanılmaması gerekir. Magnezyum eksikliğinin çok yüksek seyrettiği durumlarda ise damar yoluyla takviye yapılabilir. Tedavi sürecinin doğal yöntemleri arasında ise sigara ve alkolü bırakmak, beslenme disiplinine uymak gerekir. Magnezyum açısından zengin besinleri dengeli bir şekilde beslenme rutinine dahil etmek de tedavi süreci açısından oldukça önemlidir. Ancak bu tarz müdahaleler için öncelikle uzman doktordan onay almak gerekebilir. Uzmanlar tarafından yapılan testler sonucunda eksiklik durumunun tespit edilmesi ve bünyenizin ihtiyacı olan takviyenin yapılması gerekir.
