Tiroid uyarıcı hormon (TSH) testi, kandaki TSH miktarını ölçmektedir. Normal aralığı 0,4-5,0 milibirim (mU/l) olan TSH sonuçları vücuttaki tiroidinin sağlıklı çalışıp çalışmadığını göstermektedir. Tiroid boynun ön kısmında bulunan kelebek şeklinde görülen küçük bir bezdir. Beyin tabanında bulunan hipofiz bezinin ürettiği TSH ise tiroid tarafından salınan hormon miktarını düzenlemekten sorumludur. Tüm vücut metabolizması için hayati öneme sahip olan tiroid hormonu beyin gelişimi, solunum, kalp ve sinir sistemi, vücut ısısı, kas gücü, cilt, ağırlık ve kolesterol seviyelerinin sağlığı düzenlemektedir. Tiroid bezi normalden fazla çalıştığında hipertroidi, normalden az çalıştığında ise hipotiroidiye neden olmaktadır. Memorial Bahçelievler Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bölümü’nden Doç. Dr. Nazlı Gülsoy Kırnap, TSH (tiroid uyarıcı hormon) testi hakkında bilgi verdi.
Tiroid bezinin ürettiği 3 ana hormon şunlardır;
- Triiyodotironin (T3)
- Tiroksin (T4)
- Kalsitonin
Tiroid bezi, T3 ve T4’ü üretmektedir. Bu hormonlar kanda taşıyıcı proteinlere bağlanır. Tiroid hormonları bağlanırsa hücreler tarafından kolayca kullanılamamaktadır. Bu nedenle yapılan tiroid hormon testi biyolojik olarak aktif olan serbest veya bağlı olmayan tiroid hormonlarının seviyesini ölçmektedir. Çünkü bunlar toplam T4 ve T3 seviyelerini ölçmekten daha iyi bir tiroid fonksiyonu ölçüsüdür. Yüksek TSH seviyeleri, tiroidin vücudun ihtiyaçları için yeterli T4 üretmekte zorlandığını gösterebilir. TSH tek başına tiroid fonksiyonunun gerçek bir değerini vermez, verme ihtimali %90’dır. Ancak bazı özel durumları atlamamak için tüm tiroid fonksiyon testlerini istemek gerekebilir.
Tiroid (TSH) testi hangi hastalıkların tanısı için yapılır?
Tiroid hormonları metabolizma ve büyüme dahil birçok vücut fonksiyonunu kontrol etmektedir. Beyin tabanında bulunan hipofiz bezi tarafından üretilen TSH, tiroid hormonunun düzenlenmesinden sorumludur. Tiroid bezinin kendi bozukluğu ya da beyin-tiroid uyarı sistemindeki bozukluklar tiroid hastalıklarına neden olabilir. Sistem bozulduğunda tiroid ya çok fazla ya da çok az hormon üretmektedir. Tüm vücut metabolizması için önemli olan tiroid hormonu birçok rahatsızlığın tanı ve tedavisinde önemli rol oynamaktadır. TSH testi şu rahatsızlıklardan dolayı istenebilir;
- Hızlı kilo alımı
- Saç dökülmesi
- Soğuğa dayanıksızlık
- Ani kilo kaybı
- Uykusuzluk
- Titreme
- Terleme
- Kalp çarpıntısı
- Gözlerde büyüme veya görme kaybı
- Cilt kuruluğu
- Kabızlık
- Performans düşüklüğü
- Adet bozukluğu
- Sıcağa tahammülsüzlük
TSH Testi nasıl yapılmaktadır?
TSH testi yaptırmak için önceden herhangi bir hazırlık yapmaya gerek yoktur. Test verecek kişinin aç ya da tok olmasına bakılmadan genellikle dirseğin iç kısmındaki damardan kan alınarak TSH seviyelerine laboratuvar ortamında bakılmaktadır. Tiroid hormonları gün içinde küçük değişiklik gösterebileceği için doktorunuz test için kanı sabah erken saatlerde vermenizi tavsiye edebilir.
TSH yüksekliği ne anlama gelir?
TSH değerlerinin normalden fazla olması tiroid bezinde bir problem olduğu anlamına gelmektedir. Yüksek değerler tiroid bezinin az çalıştığını, göstermektedir. TSH yüksekliği herhangi bir otoimmün hastalık ya da iyot yetersizliği nedeniyle ortaya çıkabilmektedir. Yüksek TSH seviyeleri hastada hipotiroidizmi olduğunu göstermektedir. TSH seviyesinin normalin üzerinde olması hastanın şu belirtileri yaşamasına neden olur;
- Kilo alımı
- Yüz ve boyun şişmesi
- Soğuğa tahammülsüzlük
- Kuru cilt
- Seyrekleşen saç
- Yavaş kalp hızı
- Düzensiz veya ağır adet dönemleri
- Doğurganlık sorunları
- Depresyon
- Kabızlık
- Tükenmişlik hissi
Yüksek TSH nasıl tedavi edilir?
Yüksek TSH nedeniyle oluşan hipotiroidizmi, eksik tiroid hormonlarının yerini alan ilaçlarla tedavi edebilmektedir. Hastalar doktorun reçete ettiği ve kullanma şeklini belirttiği ilaçlar doğru kullanılmalıdır. İlacı kullanan hastalardan birkaç ayda bir yapılan yeni TSH testleri ile değerlere bakılarak tedavi sürdürülmektedir. Ayrıca hastanın beslenmesini de doktor kontrolünde yapması gerekmektedir. İlacın iyi emilmesi için mutlaka doktorunuzun önerdiği açlık süresine uyarak ilacınızı kullanın. Tiroid hormon ilaçları gıdalarla ve birçok ilaçla etkileşebilmektedir.
TSH düşüklüğü ne anlama gelir?
TSH değerlerinin normal seviyenin altında olması hipertiroidizmin gelişmesine neden olmaktadır. Bu aynı zamanda aşırı aktif tiroid olarak da bilmektedir. Hastanın tiroid bezi çok yüksek düzeyde hormon salgılıyorsa, hipofiz bezinin daha az TSH ürettiğini gösterir. THS değerlerinin normalin altında ve sT3/st4 düzeyinin yüksek olması hastada şu belirtilere neden olur.
- Düzensiz veya hızlı kalp atışı
- Kas güçsüzlüğü
- Sinirlilik veya asabilik
- Terleme
- Sıcağa tahammülsüzlük
- Uyku bozuklukları
- İshal
- Kilo kaybı
- Gözlerde büyüme ya da görme kaybı
Düşük TSH nasıl tedavi edilir?
Hipertiroidinin çeşitli nedenleri vardır. Bu nedenler doktorunuz tarafından belirlendikten sonra tedaviniz planlanacaktır. Tedaviler; ilaç tedavisi, radyoiyot tedavi ve cerrahi tedavi olabilmektedir. Cerrahi tedavi genellikle ilaç ve radyoiyot tedaviye uygun olmayan hastalarda tercih edilmektedir.
TSH değeri kaç olmalıdır?
Normal TSH değerleri laboratuvardan laboratuvara küçük değişiklikler göstermekle birlikte genellikle; 0,4-5,0 milibirim (mU/l) olmalıdır.
TSH yüksekliği neden olur?
TSH değerlerinin normalden fazla olması tiroit bezinde bir problem olduğu anlamına gelmektedir. TSH yüksekliğinin birçok nedeni vardır. Bu nedenler şunlardır;
- Hipotiroidi varlığı
- İyot yetersizliği
- Kanser tedavisinde kullanılan radyoterapi uygular
- Tiroit hormon direnci varlığı
- Lityum içeren ilaçlar
TSH düşüklüğünün nedenleri nelerdir?
TSH değerlerinin normalin altında çıkması tiroit bezinin fazla çalıştığını göstermektedir. TSH seviyelerinin normalin altında almasının nedenleri ise şunlardır;
- İyotlu tuzun fazla tüketilmesi
- Tiroid hormon ilacının fazla kullanılması
- Zehirli guatr ya da zehirli guatr tedavisi sırasında
- Hamilelik
- Graves hastalığı
- Tiroid hormonu içeren doğal takviyelerin fazla alınması
- Tiroid bezi iltihaplanması
- Hipofizden az TSH salgılandığında
Çocuklarda TSH değerleri olur mu?
TSH değerleri doğumda en yüksektir ve çocuk büyüdükçe yavaş yavaş azalır. Bu nedenle, TSH seviyeleri çocuklar arasında değişebilir.
Siz de genel sağlığınızdan emin olmak için linke tıklayarak gerekli testlerinizi Memorial Evde Sağlık hizmetleri ile evinizin konforunda yaptırabilirsiniz.
https://evdesaglik.memorial.com.tr/p/kapsamli-laboratuvar-paketi/
