Bebeklerde uyku düzeni, ebeveynlerin dikkat etmesi gereken durumlardan biridir. Uyku, bebeğin fiziksel ve zihinsel olarak gelişmesini sağlarken adaptasyon sürecini rahat atlatılmasına yardımcı olur. Bundan kaynaklı olarak ebeveynlerin bebekte uyku düzeni oluşturmaları hem bebeğin gelişimi için hem de ebeveynliğe adaptasyon süreçleri için oldukça mühimdir.
Bebekler İçin İdeal Uyku Saatleri Nelerdir?
Bebekler için ideal uyku saatleri ay ya da yaşa bağlı olarak farklılaşabilir. Bebekler yeni doğduklarında uykuya fazla ihtiyaç duyabilirler. Bunun sebebi fiziksel ve bilişsel olarak gelişimin tamamlanabilmesi, bebeğin büyüyebileceği ortamın oluşturulmasından kaynaklıdır.
Bebeklerde ay ay uyku düzeni bebeğin büyümesi ile beraber azalır. Gündüz süresinde kısalmalar ve tek sefere düşüşler görülürken gece uykusu zaman ile derinleşir. Bebeklerin olması gereken süreden az uyması gelişimlerini ve ruh hallerini etkileyebilir. Uyku durumuna bağlı olarak huzursuzluk, ağlama ya da mızmızlanma gibi durumlar ile karşılaşılabilir.
Bebeklerde Uyku Süreleri
Bebeklerin uyku saati ay ve yaşları dikkate alınarak belirlenir. Yaş ve ay ay belirtilen saatler, bebeklerin en uzun ve en kısa uyudukları ortalama değerlerdir. Bebeğin yaş alması ile beraber uyku düzeni oturabilir ve zamanla sürede azalma görülebilir. Bebeklerde aylara göre uyku düzeninde ya da gündüz ve gece süresinde farklılıklar görülebilir. Gündüz uykuları iki defa olarak belirlenirken gece uykusu tek seferde olmalıdır. Gece uykusunda bebek uyanabileceği gibi kesintisiz uyku 6. ay ile görülebilir. Gündüz uykusu ise iki defadan zamanla bir defaya düşer. İlerleyen yaşlarda gündüz uykusu tamamıyla ortadan kalkabilir.
0-6 Ay:
Yenidoğan bebekler için uyku oldukça önemli olup gelişim evrelerinin tamamlanmasında büyük öneme sahiptir. Bundan kaynaklı olarak yenidoğan bebeklerin günde 20 saate kadar uyumaları gerekir. 20 saatlik uyku genelde gündüzleri tamamlanırken geceleri bebek uyanık olabilir. İlk ayın tamamlanması ile bebeğin uyku saatinde düşüş görülür. 1 aylık bebek uyku saati 15 ila 17 arasında değişebilir. 3. ay ile bebek gece uykusuna alışabileceği gibi süre 15 saat olur. Bu süre 6. aya kadar devam edebilir.
6-12 Ay:
6-12aylık bebeklerde gece uykusu 10 – 11 saat arasında değişirken gündüz uykusu 3 ya da 3.5 saat şeklindedir. Gündüz uyku süresi ikiye bölünebileceği gibi tek seferde de uyunabilir. Bu süreç 9. aya kadar devam eder. 9. ay itibariyle gece uykusu 10 – 11 saat olurken gündüz uykusu 2.5 – 3.5 arasındadır. Gece uykusu için belirlenen 10-11 saat 12. aya kadar devam ederken gündüz uykusu bazı bebekler tarafından azaltılabilir. Genel olarak bakıldığında ise 12. ayda da gündüz uykusu da 2.5 ya da 3.5 şeklindedir.
1-2 Yaş:
12. ayın tamamlanması ile bebeklerin gece uykusu 10 – 11 saat arasındadır. Gündüz uykusu da bebeğe bağlı olarak farklılaşsa da 2.5 ila 3.5 arasında değişiklik gösterebilir. 2 yaşa kadar bu durum devam eder. Gündüz uykusunda bazen uzamalar ya da kısalmalar oluşabilir. Bunlar tamamıyla normal olup zaman ile düzenli bir hal alabilir.
2+ Üzeri:
2 yaş ve üzeri bebeklerde gündüz uykusunda azalma görülür. 3.5 saate ulaşabilen gündüz uykusu 2’ye düşebilir. Gece uykusunda ise bir değişiklik görülmez. 2 yaşında ya da daha büyük bebekler 10 -11 saat boyunca kesintisiz gece uykusu uyuyabilirler. Zaman ile bebeklerde görülen gündüz uykusu ortadan kalkabilir. Bu durum normal olup 3 ile 6 yaş arasındaki çocuklar da görülebilir. Biranda uykuyu bırakma durumu oluşmazken yavaş yavaş bırakılır.
Bebeklerde Uyku Düzeni Nasıl Oluşturulur?
Bebeklerde uyku saati düzenlemesinin ilk haftalar ile yapılması gerekir. Yeni doğan ve 2 haftalık süreyi dolduran bebeğin gece ve gündüzü birbirinden ayırması bebeklerin uyku saati için oldukça önemlidir. Bu düzeni sağlayabilmek için bebeğiniz uyandığında yapmanız gereken bazı şeyler vardır. Bunların başında bebeğiniz ile konuşma şekliniz ve yaptığınız faaliyetler gelir.
Gündüzleri bebeğin uyandığında onunla oyun oynamalı ve sesinizi normal seviyede tutmalısınız. Aynı zamanda odanın aydınlık olması da yapılması gerekenlerden biridir. Bebeğiniz uyandığında üzerini değiştirebilir, aktif olmasını sağlayan çeşitli etkinlikler yapabilirsiniz. Gece saatlerinde ise yaptığınız faaliyetler oldukça az olmalıdır. Bebeğiniz ile kısık sesle konuşmalı, mümkün olduğunca sessiz olmalısınız. Bebeğinizin uyku saati geldiğinde pijamalarını giydirmeli ve ortamı karartmalısınız. Ortamın karatma seviyesine dikkat etmeniz gerekir. Bebeğinizin korkmayacağı bir seviyede olmalıdır.
Bebeklerde uyku düzeni oluşturmanın diğer bir yolu da onun hareketlerini anlamanızdır. Gözlerini ovuşturması, mızmızlanması ya da sürekli ağlaması uykusu geldiğini gösterir. Bu durumları takip ederek ihtiyaç duyduğunda onu uyutabilirsiniz. Böylelikle bebeğiniz uyku sorunları ile daha az karşılaşabilir.
Bebeklerde Uyku Düzeni Ne Zaman Oturur?
Bebeklerde uyku düzeni ne zaman oturur, her ebeveynin merak ettiği sorulardan biridir. Bu sorunun cevabı bebeğe, ebeveynin yaklaşımına bağlı olarak farklılaşabilir. Aile bireylerin bebeğin uyku saatine gösterdiği hassasiyet, uyumak için hazırlanan ortam ya da ebeveyn tutumlarına bağlı olarak alışma sürecinde hızlanma ya da yavaşlama görülebilir. Genel olarak bakıldığında ise bebeklerde uyku düzeni ne zaman oturur sorusunun cevabı 6. aydır. 6. ay ile %50’lik bir kesim düzene alışır. Geriye kalan kısım ise değişiklik göstermekle beraber 12. ay ile düzene alışabilir. 12. ay ile %90’lık bir kısmın uyku düzenine uyum sağladığı gözlemlenir.
Uyku düzeninin oluşmasında ebeveynlerin davranışları oldukça etkilidir. Bebeğinizi bir gece ayağınızda sallayarak uyutursanız bunu her gece yapmanıza sebep olabilir. Aynı zamanda belirli bir süreden sonra bebeğinizin uykuya dalmasının tek yolu da bu yöntem olabilir. Bu durum ile karşılaşmamak adına bazı günler zorlanmanız gerekse de bebeğiniz için düzenli ve değişikliğin az oluşacağı bir uyku ortamı hazırlamanız gerekir. Bebeğinizin sandalye, kanepe gibi ortamlarda uyumasını engellemeniz ve uykusu geldiği zamanlarda yatağına yatırmanız uyku düzeni oturması oldukça önemlidir. Bu noktalara dikkat etmemeniz bebeğinizin uyku düzenini aksatabilir ya da değişik alışkanlıklar kazanmasına neden olabilir.
Bebeklerin Uyku Düzeni Hakkında Sık Sorulan Sorular
Bebekler kaçıncı ayda gece kesintisiz uyur?
Yenidoğan bebeklerde uyku düzeni oluşturmak ya da kesintisiz gece uykusu görülmeyebilir. Bebeğe bağlı olarak belirlenen sürede farklılık gösterse de genel olarak bakıldığında 9. ay itibariyle kesintisiz gece uykusu uyunabilir.
Bir bebek kendi kendine uyumaya nasıl alıştırılır?
Yenidoğan bebeklerde uyku düzeni oluşturulsa da kendi kendilerine uyumak biraz zaman alabilir. Bebeğin kendi başına uyumasını sağlamak için sakin kalmalı ve sakinliğinizi bebeğinize yansıtmalısınız. O uyuyacağı zaman belirli bir süre yanında beklemeli, ağladığında onu kucağınıza alarak sakinleştirmelisiniz.
Süreç içerisinde pes ederseniz ya da bebeğiniz ağlamaya başladığında onu eski alıştığı şekliyle uyutursanız kendi kendine uykuya dalmaya alışması oldukça zor olabilir. Bu durum ile karşılaşmamak adına bebeğiniz ağlarken ya da huzursuz olduğunda yanında bulunmalı, onu sakinleştirmeli fakat tek başına uyuması için alan oluşturmalısınız.
Bebeklerde uyku sorunu için hangi doktora gidilir?
Yenidoğan bebeklerde uyku düzeni oluşturulması oldukça zordur. Fakat bebeğiniz yenidoğan sürecini atlatmasına rağmen uyku konusunda bazı dorunlar ile karşılaşıyorsanız hastaneye gidebilirsiniz. Bebeklerde uyku sorunu için hastanelerin nöroloji polikliniğe başvurabilirsiniz.
