İnsanların büyük bir bölümü mide ağrısıyla yaşamlarının belli dönemlerinde karşılaşabilmektedir. Mide ağrısı şikayetinden kurtulmak için ağrının kaynağının belirlenmesi gerekir. Sorunun kaynağına göre uzman hekimler tarafından verilen bazı ilaçlar mide ağrısını giderirken, her evde bulunabilen bazı besinler ile bitki çayları ağrıyı süreli olarak hafifletebilmektedir. Mide ağrısına eşlik eden kanama, kilo kaybı, sarılık, iştahsızlık, boğazda takılma hissi, erken doyma veya kansızlık varsa, vakit kaybetmeden mutlaka uzman bir hekime başvurulması gerekmektedir. Memorial Kayseri Hastanesi Gastroenteroloji Bölümü’nden Doç. Dr. Mustafa Kaplan, mide ağrısı ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Mide ağrısı nedir?
Halk arasında iman tahtası olarak bilinen bölgenin üzerinde, göğüs ön bölgesinin altında, karnın üst bölgesindeki ağrı çoğu zaman mide ağrısı olarak adlandırılmaktadır. Ağrı bazen tek noktada başlayarak genellikle sırta, sağa- sola ve bazen göğüs bölgesine yayılabilir. Ağrı kıvrandırıcı, gece uykudan uyandıran şekilde olabileceği gibi uzun süreli sabit bir ağrı da olabilmektedir. Ağrının karakteri, yayılımı, aç veya tokken ortaya çıkması ve eşlik eden durumlara göre kaynağı belirlenir.
Mide ağrısı neden olur?
Hastalar tarafından bu bölgenin ağrısı sıklıkla mide ağrısı olarak tanımlansa da başka sorunlar bu ağrıya neden olabilir. Safra kesesi taşı, pankreas iltihabı, kalp ağrısı, kas ağrısı mide ağrısın sebep olabilir. Bu ayrımın yapılabilmesi için ultrason, endoskopi ve EKG yapılması ayrıca hastalardan kan tahlilleri istenmesi gerekebilir. Ağrı uzun süredir devam ediyor, evde uygulanan basit yöntemler ile geçmiyor ve ‘alarm semptomu’ olarak nitelendirilen kanama ve kilo kaybı gibi durumlar varsa mutlaka hastaneye başvurulması gerekir.
Mide ağrısına hangi sorunlar eşlik eder?
- Mide ağrısı olanlarda ağrı ile beraber bulantı bazen de kusma görülebilmektedir.
- Ağrı sebebi reflü ise göğüs ön bölgesinde yanma ve yediklerin geriye kaçması, yutmada zorluk, öksürük, ses kısıklığı, boğazda gıcıklanma gibi şikayetler de ortaya çıkabilir.
- Mide ülseri ağrıları genellikle açlık durumunda yani geceleri artar.
- Pankreası ilgilendiren hastalıklarda ise sırt ağrısı ve kuşak tarzı ağrı çok belirgindir.
- Safra kesesi taşına bağlı olan durumlarda genel de sağ üst tarafta yemeklerden sonra şiddetli ağrı olur.
- Mide ağrısı ile beraber sol kola ve boyuna yayılan ağrıya, nefes alamama, terleme gibi durumlar eşlik ediyorsa mutlaka kalp krizi akılda tutulmalıdır.
- Mide ağrısı bazen baş ağrısına da sebep olur.
- Hamilelikte artan karın içi basınca bağlı olarak reflü ve mide sıkıntıları ve mide ağrısı artar.
Mide ağrısına ne iyi gelir?
- Her mide ağrısı durumunda illa ki hastaneye başvurmaya gerek yoktur. Öncelikle evde uygulanabilecek kolay yöntemler denenmeli ve şikayetler geçmezse hastaneye başvurulmalıdır.
- Güncel kılavuzlarda hastanın ilk defa mide ağrısı oluyor, şikayetleri haftada 1-2 kez gibi az sayıdaysa evinde bulunan anti asit olarak bilinen çiğneme tabletleri veya şurupları (etken maddesi sodyum aljinat + bikarbonat olan reflü baskılayıcı) geçici süreli kullanabilirler. Bu şurupların çoğunda aslında karbonat vardır. Onun için evde 1 bardak suya 1 kaşık karbonat atılıp hazırlanan bir karışım da çoğu zaman mideye iyi gelebilmektedir.
- Bu çiğneme tabletleri veya şuruplardan fayda görmeyen kişilerde nispeten daha güvenli olan famodin benzeri ilaçlardan günde 1 defa alınabilir.
- Aslında her evde bulunan mide asidini baskılayan mide koruyucu ilaçlar da (proton pompa inhibitörü ilaç grubu) günde 1 defa sabah aç karnına alınacak şekilde başlanabilir. Eğer bu ilaçlar alınacaksa bunların 1 ay boyunda devamlı bir şekilde kullanılmasını tavsiye edilir. Bu ilaçların etkisi genelde 3-5 güne başlamaktadır.
- Reflü ve mide ağrısı için özellikle asitli içecekler ve gıdalardan uzak durulması, çay kahve sigara ve alkol kullanımın azaltılması, yatak başının yükseltilmesi, yemek yedikten sonra hemen yatılmaması gibi önlemlere de dikkat edilmelidir.
- Sakız çiğnemek çoğu zaman mideye iyi gelir ama sakız şekerli veya tatlandırıcılı ise gaz şikayetine yol açabilir.
- Karnı sıkacak kıyafetlerden uzak durulması, karın bölgesinin gevşetilmesi de önerilebilir.
- Özellikle yağlı yemekler safra taşına bağlı olan ağrıları artırabileceği için uzak durulmalıdır.
- Spor egzersiz iyidir ama ağır egzersizlerde karın içi basınç artıp mide şikayetlerini artırabilir.
Yaşam kalitesini düşüren ve sürekli periyodik olarak tekrarlanan mide ağrısının yok olması için hayat ve beslenme tarzında değişiklik yapılması gerekebilir. Bu aşamada dengeli ve sağlıklı beslenmenin yanı sıra düzenli spor ve aktivite şikayetleri azaltacaktır. Yeterli miktarda su tüketimi ve mide ağrısını azalabilecek doğal besinleri tüketmek yararlı olabilecektir. Bazı besinlerin mide ağrısına iyi geldiği bilinmektedir. Sağlık kuruluşuna gitmeden her evde bulunan bazı besin maddelerini tüketmek ve bitki çayları mide ağrısına çözüm olabilmektedir.
Papatya çayı: Papatya çayı; uyku sorunun yanı sıra, sindirim sisteminden kaynaklanan sorunlar ile kas ağrıları için yüzyıllardır kullanılmaktadır. Papatya çayı, anti-enflamatuar özelliği sayesinde midedeki kasların gevşemesine yardımcı olabilmektedir. Mide ağrısını hafifleten papatya çayı, mide kaynaklı birçok sorunda da kullanılmaktadır.
Yoğurt: Zengin mineral ve vitamin içeriğiyle bilinen yoğurt, bağışıklık sistemini güçlendirmektedir. Probiyotik içeriği nedeniyle yoğurt mideyi ve bağırsakları rahatlatmakta ve ağrıları hafifletmektedir.
Keten tohumu: İyi bir lif kaynağı olan keten tohumu, bağırsaklardaki suyu emerek bağırsaklardaki aktiviteyi düzenlemektedir. Bağırsak ve mide kaynaklı ağrıları hafifletme özelliği olan keten tohumu, çok fazla tüketildiğinde ishale neden olabilmektedir.
Nane çayı: Nane çayı, yüzyıllardır mide ve bağırsak kaynaklı ağrıların hafifletilmesinde kullanılmaktadır. Hazımsızlık ve kabızlık için de kullanılan nane çayı, kış aylarında ortaya çıkan soğuk algınlığına iyi geldiği bilinmektedir.
Karanfil: Midede oluşan gazı azaltan özelliği olan karanfil, alternatif tıp alanında kullanılan bir bitkidir. Sindirim sisteminde başlayan sorunlara iyi geldiği kanıtlanmış karanfil, mide ve bağırsak kaynaklı ağrıların azaltılmasında kullanılmaktadır. Kaynatılmış suyunun içilmesi midede ortaya çıkan basınç ve kramplara çok iyi gelmektedir.
Zencefil: Antik çağlardan beri kullanılan zencefil, hazımsızlığın neden olduğu mide ağrısını hafifletmektedir. Gingerol ve shogaol içeriği nedeniyle sindirimi hızlandırarak ishal ve mide bulantısına neden olan sorunları yok etmektedir. Çay formuyla tüketilebileceği gibi yemeklerde de kullanılabilmektedir.
Tüm bu önlemlerle beraber eğer geçmeyen mide ağrısı ile beraber kanama, kilo kaybı, sarılık, iştahsızlık, boğazda takılma hissi, erken doyma veya kansızlık varsa mutlaka hastaneye başvurmak gerekir.
Siz de genel sağlığınızdan emin olmak için Evde Sağlık Genel Sağlık Tarama testlerini evinizin konforunda yaptırabilirsiniz.
https://evdesaglik.memorial.com.tr/p/genel-saglik-tarama-paketi/
