Bartholin kisti (bartolin) ergenlik döneminden menopoz sürecine kadar pek çok kadında görülebilen, vajina girişinde şişlikle, bazen de kızarıklık ve ağrı ile kendini gösteren bir tablodur. Yaşam kalitesini düşüren Bartholin kisti, kadın hastalıkları ve doğum bölümü uzmanları tarafından tedavi edilmelidir. Memorial Şişli Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Doç. Dr. Gökhan Demirayak, Bartholin kisti hakkında bilgi verdi.
Bartholin kisti nedir?
Bartholin kisti veya vulva kisti, vajina ağzının yakınında labianın (vajinal dudaklar) her iki iç kısmında oluşabilen bir tür vajinal kisttir. Adını vajinanın ıslaklığını sağlayan mukusu üreten ve her iki yanda yer alan Bartholin bezlerinden alır. Labiumlar ve Bartholin bezleri dişi üreme sistemindeki vulvanın bir parçasıdır. Bu bezlerden birinin vajinaya açılan kanallarında tıkanıklık meydana geldiğinde kanal genişler ve Bartholin kisti oluşur. Tipik olarak sadece iki bartholin bezinden birinde görülür. Bazı Bartholin kistleri küçüktür ve ağrıya neden olmaz. Ancak bu kist bakteri ile enfekte olursa apse oluşabilir. Bartholin kistleri enfekte olduğunda çoğunlukla şiddetli ağrıya neden olur ve tıbbi tedavi gerektirir. Bartholin kistleri vajina dudaklarında derinin altında yuvarlak yumrular gibi görünürler. Enfekte olan kistler genelde kızarık, hassas ve şişmiş olabilir. Bazıları da irin ya da sıvı dolu görünebilir. Bazı kistler bezelye tanesi kadarken, bazıları bir golf topu kadar büyüyebilir. Kistler, vajina dudağının bir tarafının daha büyük görünmesine ya da orantısız görünmesine sebep olur. Üreme çağındaki kadınlarda daha sık görülen bartholin kistleri, tüm kadınların yaklaşık yüzde 2’sinde hayatlarının bir döneminde ortaya çıkabilir. Menopozdan sonra Bartholin kisti görülme riski daha düşüktür.
Bartholin kisti belirtileri nelerdir?
Birçok Bartholin kisti küçüktür ve küçük tahriş dışında semptomlara neden olmaz. Bir Bartholin kisti büyürse veya apse (enfeksiyon) oluşturursa bazı semptomlar gösterebilmektedir. Bu semptomlar şu şekilde sıralanabilir:
- Seks sırasında, yürürken, otururken veya tuvaleti kullandıktan sonra oluşan rahatsızlık hissi ve ağrı
- Tampon kullanırken hissedilen ağrı
- Bölgede şişlik ve hassasiyet
- Ateş veya titreme.
- Bölgede oluşan kırmızılık.
- Kistten iltihap gelmesi
- Kistin büyümesi
Bartholin kisti neden olur?
Bazı kadınların Bartholin kistine daha yatkın olduğu bilinir. Bartholin kisti pek çok sebebe bağlı gelişebilmektedir. Bartholin kistlerinin bazı nedenleri şu şekilde sıralanabilmektedir:
- Vajinanın vulva bölgesinde tahriş
- Geçirilen bazı operasyonlar
- Klamidya, bel soğukluğu veya cinsel yolla bulaşan diğer enfeksiyonlar
- Escherichia ( E. coli ) gibi bakteriyel enfeksiyonlar
Bartholin kisti teşhisi nasıl konulur?
Bir Bartholin kisti teşhis etmek için kadın hastalıkları ve doğum uzmanı fizik muayene yapacaktır. Hekim, kistin boyutlarına ve enfeksiyon belirtilerinin olup olmadığına bakar. Eğer kist akıntı üretiyorsa, hekim bunu cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (CYBE) veya diğer bakteriyel enfeksiyonlar için teste gönderebilir. 40 yaşından büyük kadınlarda hekim, vulva kanserini ekarte etmek için biyopsi yapabilir. Bu test sırasında, hekim kistten küçük bir doku örneği alacak ve ona mikroskop altında bakacaktır.
Hekim kistin kanser olduğunu düşünürse bunun cerrahi yolla çıkarılması gerekebilir. Bartholin bezinde kanser gelişmesi nadirdir, ancak 60 yaşın üzerindeyseniz daha sık görülür.
Bartholin kisti tedavisi nasıl yapılır?
Bartholin kistlerinin tedavisi semptomlara bağlıdır. Bir kist küçük, ağrısız ve enfekte görünmüyorsa tedaviye ihtiyacı olmayabilir. Semptomlar devam ederse veya kist büyürse, apse (enfeksiyon) geliştiriyor olabilirsiniz. Bu vakalarda apselerin cerrahi olarak boşaltılması gerekir.
Tedavi seçenekleri şunları içerebilir:
Oturma banyoları: Bartholin kisti evde tedavisi olan bir durum mu diye soranlar olmaktadır. Bartholin kisti doktorun tedavi etmesi gereken bir sorundur. Belki birkaç ev uygulaması doktor tavsiyesiyle yapılabilir. Bunlardan biri de oturma banyoları olabilir. Birkaç gün boyunca günde birkaç kez ılık su içeren bir küvette oturun. Bu rahatlama sağlayabilir ve iyileşmeyi teşvik edebilir.
Ağrı kesiciler: Hekimler oluşabilecek ağrı için size ağrı kesici verebilir. Bunları hekimin belirttiği şekilde kullanmak gerekir.
Antimikrobiyal tedaviler: Kistiniz enfekte olursa veya testler cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyonunuz (CYBE) olduğunu gösteriyorsa, sağlık uzmanınız antimikrobiyal ilaçlar reçete edebilir.
Cerrahi boşaltma: Kistiniz büyük ve enfekte ise, sıvıyı boşaltmak için ameliyat yapılabilir. Kist içine kateter adı verilen küçük bir tüp yerleştirilecektir. Kateter, tam drenaja izin vermek için genellikle birkaç hafta yerinde bırakılır.
Gümüş Nitrat uygulanması: Kist veya apse boşaltıldıktan sonra oluşan boğluğa gümüş nitrat bırakılır. 4-5 gün içinde kist cidarı kendiliğinden soyulur ve çıkarılır.
Marsupializasyon: Bartholin kisti marsupializasyon ameliyatı ile kist cerrahi olarak açılır ve boşaltılır. Ardından cerrah, sürekli drenaj için kalıcı bir açık cep veya “kese” oluşturmak üzere kist duvarının kenarlarını dikecektir. Bu genellikle tekrarlayan Bartholin kistleri için yararlıdır.
Bartholin bezinin çıkarılması: Bartholin kisti ameliyatı olarak da adlandırılan yöntemde cerrahi işlem yapılır. Tedavinin işe yaramadığı çok nadir durumlarda, sağlık uzmanınız bartholin bezlerini cerrahi olarak çıkarabilir.
Bartholin kisti tedavisi, sadece kadın hastalıkları ve doğum bölümü uzmanları tarafından yapılmalıdır. Evde hekime danışmadan herhangi bir şey yapmayın. Enfeksiyona neden olabileceği ve semptomlarınızı daha da kötüleştirebileceği için bir kisti boşaltmaya veya sıkmaya çalışmayın.
MERAK EDİLEN SORULAR
Bartholin kisti kendiliğinden geçer mi?
Bir kist küçük, ağrısız ve enfekte görünmüyorsa tedaviye ihtiyacı olmayabilir. Kistin kendiliğinden geçmesi için patlaması, içinin tamamen boşalması gerekmektedir. Ayrıca bu durumda antibiyotik ve çeşitli ağrı kesiciler kullanılır. Fakat Bartholin kisti tekrarlayabilir. Bazı kişiler, “Bartholin kisti evde nasıl patlatılır?” şeklinde araştırmalar yapmaktadır. Bu şekilde bir tedavi yöntemi yoktur. Kesinlikle böyle bir şey yapılmaması gerekir. Bu durum farklı sorunlara da neden olabilir. Bartholin kisti bitkisel tedavisi diye bir yol da yoktur. Doktora danışmadan herhangi bir uygulama yapılmamalıdır. Bartholin kisti patlaması, tedavi yoluna gidilmezse meydana gelebilir. Eğer Bartholin kisti patlarsa ve buna müdahale edilmezse kist nüksedebilir.
Bartholin kisti cinsel yaşamı etkiler mi?
Bartholin kisti nedeniyle cinsel temas sırasında ağrı artabilir. Bu da ilişki kalitesini bozabilmektedir.
Bartholin kisti tedavi edilmezse ne olur?
Kist tedavi edilmezse büyür ve genellikle kendiliğinden açılır. Açıldığı yer iyileştikten sonra tekrar Bartolin kisti oluşma ihtimali çok yüksektir.
Bartholin kisti ameliyatı sonrası işe ne zaman dönülür?
Ameliyatın ertesi gününde ağrı kesici de kullanılarak işe dönülebilmektedir.
Bartholin kisti için krem tedavisi var mıdır?
Bartholin kisti için krem tedavisi bulunmamaktadır.
Bartholin kisti kanama yapar mı?
Bartholin kisti genelde kanamaya neden olmaz. Ancak içi boşalırsa içinden şeffaf bir sıvı çıkabilir. Ameliyat olunursa da lekelenme tarzında kanamalar olabilir.
Bartholin kisti ameliyatından sonra ne zaman taburcu olunur?
İşlem sonrasında hemen hastaneden taburcu olunabilir.
Bartholin kisti kansere dönüşür mü?
Bartholin kistinin kansere dönüşme olasılığı yok denecek kadar azdır.
Tekrarlayan bartholin kisti için ne yapılmalıdır?
Böyle bir durumda bartholin bezinin çıkarılması uygun olacaktır.
Bartholin kisti kimlerde görülür?
Ergenlik döneminden menopoza kadar tüm kadınlarda Bartholin kisti görülebilmektedir. Bakirelerde de Bartholin kisti görülebilmektedir. Sık vajinal enfeksiyon geçirenlerde, sık doğum yapanlarda Bartholin kisti görülebilir.
Hamilelikte bartholin kisti olur mu?
Bazen hamilelikte de görülebilir.
Bartholin kisti tehlikeli midir?
Bartholin kisti ağrı, otururken ya da yürürken zorluk yaptığı için yaşam kalitesini olumsuz etkiler. Çok nadir olarak Bartholin bezinde kanser olur. Genel anlamda tehlikeli değildir.
Kız çocuklarında Bartholin kisti olur mu?
Bartholin bezleri ergenlik sonrası dönemde aktif olduğu için çocukluk döneminde bartholin kisti görülme ihtimali çok düşüktür.
Bartholin kisti kısırlık yapar mı?
Bartholin kistinin kısırlık yapması mümkün değildir.
Bartholin kisti tedavi edilebilir mi?
Bartholin kisti tedavi edilebilen bir sorundur. Bu konuda doktora gitmekten çekinilmemelidir.
Siz de kadın sağlığı ile ilgili testlerinizi evinizin konforunda yaptırmak istiyorsanız https://evdesaglik.memorial.com.tr/urun-ve-hizmetler/laboratuvar-paketleri-c/kadin-sagligi-c11/ linke tıklayabilirsiniz.
