Erkek kısırlığına; düşük sperm üretimi, anormal sperm fonksiyonu veya spermin verilmesini engelleyen tıkanıklıklar neden olabilmektedir. Çeşitli hastalıklar, yaralanmalar, kronik sağlık sorunları, yaşam tarzı seçimleri ve diğer faktörler de erkek kısırlığında rol oynayabilmektedir. Erkek kısırlığı konusunda uzman doktorlar tarafından yapılacak kapsamlı değerlendirme ve doğru tedavi planlaması çok önemlidir. Memorial Antalya Hastanesi Üroloji Bölümü’nden Op. Dr. Egemen İşgören, erkeklerde kısırlık belirtileri ve dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi verdi.
Erkeklerde kısırlık nedir?
Dünya Sağlık Örgütü kısırlığı “Cinsel olarak aktif, herhangi bir korunma yöntemi kullanmayan çiftlerin en az bir yıllık düzenli cinsel ilişki ile normal yollardan çocuk sahibi olamaması” olarak tanımlamaktadır. Gebeliğe engel herhangi bir sorun olmaması durumunda dahi 1. ayın sonunda 100 çiftin 25’i, 1. yılın sonunda 100 çiftin 85’i, 2. yılın sonunda ise 100 çiftin 90’ı gebe kalabilmektedir.
Erkeklerde kısırlık neden olur?
Günümüz verilerine göre sağlıklı çiftlerin %15’i çocuk sahibi olamamaktadır ve bu çiftlerin yaklaşık %50’sinde erkeğe bağlı sorunlar bulunmaktadır. %10’unda ise açıklanamayan kısırlık söz konusudur. Erkek partner kaynaklı kısırlığın bir kısmı, doğurganlığı normal kadın partner tarafından telafi edilebilir, yani kısırlık her iki çiftte de doğurganlıkta azalma var ise ortaya çıkar.
Genel olarak erkeğe ait nedenler ve kadına ait nedenler olarak iki başlık altında sıralanabilir.
Erkeğe ait nedenler ana başlık olarak sağlıklı sperm hücrelerinin üretiminin olmaması, üretilen sperm hücrelerinin meni içine taşınamaması, yeterli miktarda meni ve yeterli sayıda sperm hücresi bulunmaması, sperm hücrelerinin işlevsel ve hareketli olmaması olarak sıralanabilir.
Kadına ait nedenler ise rahim ağzı kaynaklı, rahim kaynaklı, tüp kaynaklı, yumurtalık kaynaklı ve karın zarı kaynaklı nedenler olarak sıralanabilir.
Erkeklerde kısırlık belirtileri nelerdir?
Kısırlığın başlıca belirtisi düzenli, korunmasız cinsel ilişki ile çocuk sahibi olamamaktır. Belirgin başka şikayete neden olmaz ya da belirtisi yoktur. Bazı durumlarda, kalıtımsal bozukluklar, hormonal düzensizlikler, testis damarlarında belirginleşme gibi altta yatan problemlerin şikayet ve belirtileri olabilir.
Nadiren, baba tarafı erkek akrabalarda benzer sorunlar olması üzerine şüphelenilebilir.
Erkeklerde kısırlık daha çok kimlerde görülür?
Sigara içen, sağlıklı beslenme alışkanlığı olmayan, düzensiz uyku alışkanlıkları bulunan, stresli bireylerde kısırlık riski artmaktadır. En sık karşılaşılan nedenler arasında varikosel adı verilen testis damar hastalığı yer alır.
Erkeklerde başlıca kısırlık nedenleri şu şekildedir;
- Doğumda testislerin yerinde olmadığı erkeklerde
- Çocukluk çağında sık ateşli hastalık geçiren erkeklerde
- Ergenlikte testislerin de etkilendiği kabakulak hastalığı geçiren erkeklerde
- Cinsel yolla bulaşan enfeksiyon öyküsü olan erkeklerde
- Sertleşme ve erken boşalma gibi cinsel işlev bozukluğu olan erkeklerde
- Yoğun sigara ve alkol tüketimi olan erkelerde
- Kanser tedavisi gören erkeklerde kısırlık daha sık görülür.
Erkeklerde kısırlıkta risk faktörleri nelerdir?
- Tütün ve tütün ürünleri tüketmek
- Yoğun alkol kullanımı
- Uyuşturucu madde kullanmak
- Aşırı kilolu olmak
- Toksinlere maruz kalmak
- Testislerin aşırı ısınması
- Testislerde travma yaşamış olmak
- Daha önce vazektomi ya da büyük karın içi cerrahi müdahaleler geçirmek
- İnmemiş testis
- Bazı kalıtsal hastalıklar
- Tümörler ve orak hücre hastalığı gibi kronik hastalıklar dahil olmak üzere belirli tıbbi durumlara sahip olmak
- Kanser tedavisinde kullanılan cerrahi veya radyasyon gibi belirli ilaçları almak veya tıbbi tedavi görmek
Erkeklerde kısırlıkta tanısı tanı konulur?
Erkek kısırlığının tanısında ilk başvurulan test sperm sayımıdır. Ancak tek bir sperm sayım testi kesin tanı için yeterli olmaz. Avrupa Üroloji Derneği tanı için en az 1 ay ara ile yapılmış ardışık 3 sperm sayım testi önerirken, Amerikan Üreme Tıbbı Derneği ise en az ardışık 2 sperm sayım testi yapılmasını önermektedir.
Sperm sayım testlerinde bir anormallik tespit edildiğinde ise durumun ciddiyetine göre testis renkli utrasonografisi, hormon testler ve genetik testler yapılarak tanı kesinleştirilir.
Erkeklerde kısırlık tedavisi nasıl gerçekleştirilir?
Ilımlı sperm sayı ve hareket sorunlarında; sigarayı bırakmak, sağlıklı beslenmek, ideal kiloya ulaşmak, düzenli egzersiz yeterli olabilmektedir. Daha ciddi kısırlık sorunlarda varikosel ameliyatı, hormon düzensizliklerinin giderilmesi amacıyla tedavi planlanması, sperm kanal tıkanıklıklarını düzeltici cerrahiler gerekebilir. Meni içerisinde sperm hücresi bulunmayan uygun hastalarda mikro TESE, PESA, TESA gibi yöntemler ile testis içerisinden cerrahi yollarla sperm elde edilerek yardımcı üreme teknikleri kullanılabilir.
Eğer siz de üreme sağlığınız ve hormonlarınız konusunda bilgi almak istiyorsanız, Memorial Evde Sağlık Erkek Sağlığı paketlerinden ya da diğer hormon testi paketlerimizden faydalanarak gerekli testleri evinizin konforunda yapabilirsiniz.
https://evdesaglik.memorial.com.tr/p/erkek-sagligi-tarama-detayli-paket-check-up/
https://evdesaglik.memorial.com.tr/p/erkek-sagligi-tarama-temel-paket-check-up/
https://evdesaglik.memorial.com.tr/p/erkek-hormon-test-paketi/
https://evdesaglik.memorial.com.tr/p/testosteron-ve-kortizol-kontrol-testleri/
