Memorial Ataşehir Hastanesi
Beslenme ve Diyet Bölümü
Uz. Dyt. Gözde Akın
Propolis nedir? Propolis nasıl kullanılmalıdır?
Kuvvetli bir antioksidan olan propolis aynı zamanda zengin bir vitamin kaynağıdır. Yüzyıllardır enfeksiyonlar başta olmak üzere çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılan propolis üzerine son yıllarda çok sayıda bilimsel çalışma yapılmaktadır. Grip, soğuk algınlığı, ağız ve diş sağlığı, sindirim sistemi rahatsızlıklarında da kullanılabilen propolisin kullanım dozajı önemlidir. Özellikle alerjik yapısı olan kişilerin propolis kullanmadan önce doktora başvurması önemlidir.
Memorial Ataşehir Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Uz. Dyt. Gözde Akın, propolis hakkında bilgi verdi.
Propolis nedir?
Propolis kelimesi, kökeni Yunancadan gelmektedir. Savunma anlamına gelen Pro ve şehir topluluk anlamına gelen polis kelimelerinden türemiştir. Propolis bal arıları tarafından ağaçların kozalak ve kabuklarından, bitkilerin tomurcuk ve filizlerinden toplanan çeşitli yağlar, polenler, özel reçine ve mumsu maddelerin karışımından oluşan; anti-viral, anti-bakteriyel, anti-fungal etkiye sahip yapışkan bir maddedir.
Propolis besin değeri nedir?
Propolis %30 mum, %50 reçine ve bitkisel balsam, %10 esansiyel ve aromatik yağlar, %5 polen ve diğer maddeler içerir. İçeriğinde B1, B2, C ve E vitamini içermektedir. Aynı zamanda propolisin içeriğinde çinko, bakır, demir, kalsiyum, magnezyun, sordum, potasyum gibi mineraller de bulunmaktadır. Propolisin besin değeri tam olarak bulunduğu kovana göre değişebilmektedir.
Propolisin faydaları nelerdir?
- Antioksidandır
Polen ve arı sütü ile karşılaştırıldığında propolisin daha yüksek antioksidan aktiviteye sahip olduğu bilinmektedir.
- Vitamin ve mineral bakımından zengindir.
Propolis içeriğinde B1, B2, C, E vitamini barındırmaktadır. Aynı zamanda çinko, bakır, demir, kalsiyum, magnezyum, sodyum, potasyum gibi mineraller açısından zengindir. İçeriğindeki bu zenginlik bakımından bağışıklık sistemini de desteklemektedir.
- İltihap giderci faydası vardır.
Arıların propolisi kovanlarını mantar, mikrop, bakteri gibi mikroorganizmalardan korumak için ürettiği düşünülmektedir. Propolisin anti inflamatuar etkisi üzerine yapılan çalışmalarda enfeksiyon gelişmesini yavaşlattığı görülmüştür. Bu konuda bilimsel çalışmalar halen devam etmektedir.
- Grip ve soğuk algınlığına iyi gelir.
Bağışıklık sistemini destekleyen propolis grip ve soğuk algınlığına karşı da iyi bir koruyucu kalkan görevi göstermektedir.
- Bağışıklık sistemini güçlendirir.
Propolisin içeriğinde vitamin ve minerallerin haricinde etanol ekstraktı da bulunmaktadır. Hem vitamin ve mineral bakımından zengin olması hem de etenos ekstaraktı sayesinde propolis bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olur.
- Ağız ve diş sağlığında etkilidir.
Son yıllarda ağız ve diş sağlığı özellikle de diş çürüklerini önlemede etkili doğal ürün arayışına gidilmiş ve bu amaçla propolisin kullanımı gündeme gelmiştir. Yapılan bilimsel çalışmalar propolisin ağız içerisindeki zararlı bakterileri yok ederek çoğalmalarının önüne geçtiğini ortaya koymaktadır. Propolis kullanımıyla bakterilerin dişe zarar veren plakalar oluşturmasını engellediği bilinmektedir.
- Flavonoid içeriği sayesinde yaraların iyileşmesini hızlandırır.
Propolisin hastalık ve yaralanma gibi durumlarda kullanımı çok eski yıllara dayanmaktadır. M. Ö mumyalamada kullanılan propolis 2. Dünya savaşında yaraları iyileştirmek için kullanılmıştır. Propolis, antifungal görevi gören bir flavonoid olan pinocembrin adı verilen özel bir bileşiğe sahiptir. Bu anti-inflamatuar ve antimikrobiyal özellikler, propolisin yara iyileşmesinde yardımcı olmasını sağlar.
- Yanık tedavisi için kullanılabilir.
Propolisin yara onarıcı ve doku yenileyici özelliklerinin yanı sıra antiinflamatuvar, antimikrobiyal ve antifungal etkileri nedeniyle yanık tedavisinde de kullanılabilmektedir.
- Mide bağırsak hastalıklarına faydası vardır.
Hayvanlar üzerinde yapılan bilimsel çalışmalarda propolisin mide bağırsak hastalıkları üzerinde olumlu etki gösterdiğini ortaya koymaktadır. Propolis içreğinin birçok mide bağırsak hastalığına neden olan Helicobacter Pylori dahil patojenler üzerinde etkili olduğu düşünülmektedir.
- Cilt sağlığı üzerine olumlu etkileri mevcuttur.
Propolis sadece yanık ve yara tedavisinde değil, cilt bakımında da kozmetik içeriği olarak kullanılmaktadır. Bal, arı sütü, arı poleni gibi propolis de cilt bakımı için kullanılmaktadır. Propolis içeriği sayesinde cilt gerginliği ve elastikiyetinin artmasına yardımcı olmakta aynı zamanda cilt renginin canlanmasına, kırışıklıkların düzeltilmesine zemin hazırlamaktadır.
- Kalp rahatsızlıkları ve diyabet hastalıklarının tedavisinde kullanılmaktadır.
Propolis, vücut metabolizmasını dengeleyici özelliği bulunmaktadır. Yapılan bilimsel çalışmalarda propolisin daha düşük kan şekeri seviyeleri ile ilişkili olduğu bulunmuştur. Ancak propolisin diyabet hastalarına kesin olarak iyi geldiğini ortaya koyan bilimsel verilen hala yetersizdir.
Propolis nasıl kullanılır?
Propolis farklı formları bulunur. Bu formlar toz, tane damla ve krem şeklindedir. En çok tüketilen damla formudur. Yoğurda, süte, bala ve pekmeze katılarak tüketilebilir. Suda çözünür formu süte, meyve suyuna, çaya ve kahveye katılarak tüketilebilir.
Propolis çocuklarda kullanılabilir mi?
Propolisin çocuklarda kullanımı en çok merak edilen konuların arasında yer almaktadır. 10 yaş altı çocuklara propolis kullanımı önerilmemektedir. Çocuklar için propolis kullanmadan önce doktor görüşü almak önemlidir.
Propolis kaç damla kullanılmalıdır?
Propolisin kaç doz kullanılacağı önemlidir. Propolis kullanılmadan önce mutlaka bir doktora danışılmalıdır. Propolis üreticileri tarafından tavsiye edilen kullanım önerisi ise genel olarak şu şekildedir;
Propolis damla formu için yetişkin bireylerin günde 20 damla, çocukların ise günde 10 damla kullanması tavsiye edilmektedir. Ancak bu oranlar kişiden kişiye farklılık gösterebileceği için doktor tavsiyesi önemlidir.
Propolis kimler kullanamaz?
Birçok faydası olan propolisin herkes tarafından kullanılması uygun olmayabilir.
Genel olarak propolisi kullanmaması gerekenler şu şekilde sıralanabilir;
- Bala karşı alerjisi olan bireyler,
- Hamile ve emziren kadınların,
- Astım rahatsızlığı olan kişiler, propolis kullanmadan önce doktora danışmalıdır.
- İçerisinde yer alan kumarin kanama ihtimaline sahip olan ve ameliyat olacak kişilerin propolis kullanmaması önerilir.
Propolis yan etkileri var mıdır?
Propolisin fazla kullanılması ya da kullanması gereken kişilerin tüketmesi sonucunda yan etkiler görülebilmektedir.
Propolisin yan etkileri genel olarak şu şekilde sıralanabilir;
- Fazla tüketiminde midede problemlere yol açabilir.
- Uzun süreli kullanımında alerjik reaksiyonlara yol açabilir.
- Yüksek miktarlarda ve alkol ile beraber tüketildiğinde bulantı ve kusmaya ek olarak midede yanmaya sebep olabilmektedir.
Propolis alerji yapar mı?
Bal ürünlerine karşı, arı veya yaban arısı sokmalarına alerjisi olan kişilerin propolis içeren takviyeler kullanmamaları tavsiye edilir.
Propolis kullanmadan önce dikkat edilmesi gerekenler?
Propolis satın alırken mutlaka etiketi okunmalıdır. İyi analiz edilmiş, etken maddesi yüksek, toksik kalıntılar içermeyen ürünler tercih edilmelidir.
Propolis ne kadar süre kullanılmalıdır?
Propolis kullanımı kullanım amacına göre farklılık gösterebilmektedir. Propolisin ne kadar kullanılması gerektiği ile ilgili doktor tavsiyesi önemlidir.
Propolis cilde sürülür mü?
Propolisin damla formu hem tüketilebilir hem de cilt üzerine uygulanabilir.
Propolis buzdolabında bozulur mu?
Propolisi buzdolabında muhafaza etmeye gerek yoktur. Kuru ve serin ortamda saklanabilir. Güneş ışığına maruz bırakılmamalıdır.
Propolis kilo aldırır mı?
Propolisin kilo alma üzerinde etkisi merak edilen konular arasındadır. Propolisin tek başına tüketilmesinin kilo aldırma üzerine etkisi yoktur.
Propolis boy uzatır mı?
Propolis içerdiği bileşenleri ile birlikte çocuklar için boy uzamasına destek sağlayabilir.
Siz de propolis kullanarak sağlığınızı korumak istiyorsanız Memorial Evde Sağlık Vitamin ve Destekleyici Ürünler için https://evdesaglik.memorial.com.tr/urun-ve-hizmetler/vitamin-ve-destekleyici-urunler-c/bitkisel-urunler-c2/ linkini inceleyebilirsiniz.
