Pek çok kişi zaman zaman gaz sıkışmasının neden olduğu ağrılardan şikayet etmektedir. Bazı durumlarda beslenme alışkanlıklarının değişmesiyle kolayca çözümlenebilen gaz sıkışması bazen de farklı sorunların belirtisi olabilir. Bu nedenle gaz sıkışması durumunda vakit kaybetmeden doktora başvurmak önem taşımaktadır. Memorial Şişli Hastanesi Gastroenteroloji Bölümü’nden Uz. Dr. Koray Tuncer, gaz sıkışması hakkında bilgi verdi.
Gaz sıkışması nedir?
Sindirim sisteminde olan gaz, sindirim sürecinin normal bir parçasıdır. Sağlıklı bir insan günde ortalama 15 kez gaz çıkarır. Sağlıklı bir erişkinde 30-200 cc civarında gaz bulunur. Bazen bu gaz dışarı atılamayabilir. Bu durum kişide ağrı ve sancıya neden olabilir. Bu duruma gaz sıkışması da denilebilmektedir. Gaz sıkışması hemen hemen pek çok kişinin başına gelebilen, olduğunda rahatsızlık veren bir sorundur. Gaz çıkarılarak bundan kurtulmak mümkündür ancak bazen biriken gaz sancı yapabilir. Bazen gaz üretimini artıran besinleri tüketmekten, bazen beslenme alışkanlıklarından bazen de sindirim sistemi sorunlarından kaynaklanan problemlerden gaz sıkışması meydana gelebilir.
Gaz sıkışması belirtileri nelerdir?
Gaz sıkışmasının da belirtileri vardır. Karında gaz sıkışması belirtileri arasında geğirme, alttan gaz çıkışı, mide ekşimesi karında ağrı, kramp, düğümlenme hissi, karında dolgunluk veya basınç, karında görülebilir bir şişkinlik sayılabilir. Midede gaz sıkışması belirtileri de hemen hemen aynı olmaktadır. Pek çok kişi “Gaz sıkışması mide bulantısı yapar mı?”, “Gaz sıkışması sırt ağrısı yapar mı?”, “Gaz sıkışması nerelere vurur?” gibi soruların yanıtlarını merak etmektedir. Mide bulantısı, ishal, kabızlık, kusma, sırt ağrısı da gaz sıkışmasının belirtileri arasında yer almaktadır. Birkaç belirti birlikte görülürse besin kaynaklı bir sancı olmayabilir. Bazı kişiler gaz sıkışması kalp hastalığı belirtisi olabilir mi diye merak etmektedir. Gaz sıkışması, gaz sancıları göğüse vurabilmekte, kalp kökenli ağrı zannedilebilmektedir. Aynı zamanda bazı kalp hastalıkları mide ağrıları şeklinde de kendini belli etmektedir. “Gaz sıkışması nerede olur?”, “Gaz sıkışması ağrısı nerede olur?” gibi soruların yanıtları da merak edilmektedir. Gaz sıkışması karın ağrılarıyla başlayıp, sırta kadar vurabilmektedir. En doğru olanı gaz sıkışması ağrıları yaşandığında en yakın sağlık merkezine başvurmaktır. Gaz sıkışmasının ağrısı bel ve kasıklara da vurabilmektedir. Gaz, ağrıya, rahatsızlığa ve utanmaya neden olabilir ancak ciddi bir sorun değildir. Gaz birikmesi endişe verebilir. Çünkü bu kalp krizi zannedilebilecek bir göğüs ağrısına benzeyebilir. Batın bölgesinin sağ kısmında oluşan ağrı safra taşı ya da apandisit kaynaklı ağrıyı taklit edebilir. Gaz sıkışması duruş bozukluğuna, depresyona, halsizliğe de sebebiyet verebilir. Gastroenteroloji uzmanları bu sorunun altında farklı bir sorun olup olmadığı konusunda yardımcı olacaktır.
Gaz sıkışması neden olur?
Midedeki gaz genelde yeme ve içme sırasında hava yutulmasından kaynaklanır. Yemeklerin üstüne geğirmek bu durumun da bir sonucudur. Bazı besinler de gaz sıkışmasına neden olur. Yüksek lifli yiyecekler mide ve bağırsak gibi organlarda gaz oluşturabilir. Gaz, sindirim sisteminde bazı hastalıkların belirtisi de olabilmektedir. Fasulye gibi baklagiller, bazı meyveler, bazı sebzeler, tam tahıllar gaz üretimini artırabilir. Hamilelik, bağırsak fıtıkları, kolon kanseri, bağırsak tıkanıklıkları, büyüyen organlar (dalak, karaciğer vb), sindirim sistemi tümörleri, karında sıvı toplanması, obezite, anoreksi, pelvik taban sorunları, çölyak, bazı karaciğer hastalıkları, gazlı içecekler, sakız çiğnemek, çiğneme yaparken konuşmak, çok hızlı yemek yemek, şeker ikameleri, bazı yapay tatlandırıcılar da gaza ve dolayısıyla gaz sıkışmasına da sebep olabilmektedir. Kronik bağırsak hastalıkları, ince bağırsakta aşırı bakteri üremesi, gıda intoleransları, kabızlık da gaz çıkarmayı zorlaştıran etkenlerdendir. Stres de bir başka etken olabilmektedir. Bazen sindirim sisteminde gaz akışını engelleyen sorunlar karında şişlik, gerginlik oluşturabilir. Bu durum ilerlerse bağırsak tıkanıklığına da neden olur. Bunun da pek çok sebebi olabilmektedir.
Gaz sıkışması teşhisi nasıl konulur?
Pek çok kişi “Gaz sıkışması nasıl anlaşılır?” sorusunun yanıtını merak etmektedir. Gaz sıkışması, geğirme, alttan gaz çıkışı, mide ekşimesi, karında ağrı, kramp, düğümlenme hissi, karında dolgunluk veya basınç, karında görülebilir bir şişkinlik ile kendisini gösterir. Bu belirtilerle hekime başvuran hastalarda öncelikle tıbbi geçmiş ve kilo kaybı, dışkıda kan, ishal gibi diğer belirtiler de sorgulanır. Beslenme alışkanlıkları gözden geçirilir ve fizik muayene gerçekleştirilir. Fizik muayene sırasında doktor karın bölgesinde herhangi bir hassasiyet olup olmadığını, anormal bir şey hissedilip hissedilmediğini belirlemeye çalışır. Barsak sesleri steteskopla dinlenir. Böylece sindirim sisteminin ne kadar iyi çalıştığı belirlenir. Doktorlar ek tanı testleri isteyebilir. Gaz ağrılarına başka bir sağlık sorunu neden oluyorsa altta yatan durum tedavi edilir. Aksi takdirde, rahatsız eden gaz diyet önlemleri, yaşam tarzı değişiklikleri veya bazı ilaçlar ile bu sorun tedavi edilebilir. Çözüm herkes için aynı olmasa da pek çok kişi bu sayede rahatlayabilir. Çölyak gibi bazı hastalıkların teşhisi için kan testleri, bağırsakta laktoz intoleransını ya da anormal bakteri üremesini görmek için nefes testi, kolonoskopi gibi tetkikler istenebilir.
Gaz sıkışması nasıl tedavi edilir?
Altta yatan farklı bir tıbbi sorun yoksa diyet değişiklikleri vücudun ürettiği gazın miktarını azaltmaya yardımcı olabilir. Belirtiler ve diyetle ilgili not tutmak doktora yardımcı olur. Gaza neden olabilecek gıdalar arasında baklagiller, soğan, brokoli, brüksel lahanası, karnabahar, armut, elma, şeftali, kepek, tam buğday ile ilgili denemeler yapılabilir. Beslenmeden bu besinleri bir süreliğine çıkarmak faydalı olabilir. Kızarmış, yağlı besinler, gazlı içecekleri tüketmemek de yarar sağlayabilir. Daha küçük porsiyonlarla beslenmek, sigara içmemek, yavaş yemek, daha fazla çiğnemek, sakızdan kaçınmak, içecekleri pipetle içmekten vazgeçmek da fazla gaz üretimini azaltabilir. Egzersiz yapmak ve bazı verilen takviyeler gaz sıkışmasını tedavi edebilmektedir. Hekimler gaz sıkışması için ilaç verebilir. Hasta gaz sıkışmasına iyi gelen ilaçlar ve beslenme değişiklikleriyle bu ağrılardan kurtulabilir. “Gaz sıkışması nasıl geçer” diye merak edenler için en doğru olan yanıt beslenme alışkanlıklarını gözden geçirerek hekime başvurmak olabilir. Gaz sıkışması ne kadar sürer bilinmez. Çünkü bu durum kişiden kişiye ve tıbbi duruma göre değişkenlik gösterebilmektedir. “Gaz sıkışmasına soda iyi gelir mi?” şeklinde sorular soranlar vardır. Normalde mide gazında asitli içecekler fayda vermez ancak maden suları asidik olmadığı için rahatlama sağlayabilir. Gaz sıkışması için evde hekime sorarak nane çayı, rezene çayı tüketilebilir. Yemeklerin içine kimyon eklenebilir. Laktoz içermeyen süt ürünleri tüketilebilir. Gaz nedeniyle gelen kötü koku rahatsız ediciyse, beslenmeden brüksel lahanası, lahana, karnabahar, brokoli gibi sebzelerle protein oranı yüksek gıdaları kısıtlamak faydalı olacaktır. Hekimler genellikle, geğirme ya da gaz çıkarma sonrasında ağrının geçip geçmediğini, günde kaç kez gaz çıkarıldığını, besinlerin etkilerini, son günlerde yeni besinler denenip denenmediğini, hangi ilaçların ya da besin takviyelerinin kullanıldığını, mide bulantısı olup olmadığını, kilo verilip verilmediğini, bağırsak alışkanlıklarını sorgulayarak bir tedavi planı belirleyecektir. Eğer ağrılar günlük hayatı çok sık etkiliyorsa, açıklanamayan kilo kaybı, sürekli mide bulantısı, dışkıda kan, ishal ya da farklı semptomlar olursa mutlaka hekime danışmak gerekmektedir.
Siz de genel sağlığınızdan emin olmak için gerekli testlerinizi evinizin konforunda yaptırmak istiyorsanız linke tıklayabilirsiniz.
https://evdesaglik.memorial.com.tr/urun-ve-hizmetler/laboratuvar-paketleri-c/genel-saglik-c8/
