Nasır, cildin sürtünmeye veya basınca karşı kendini koruma amaçlı geliştirdiği kalın ve sert cilt katmanlarıdır. Altlarındaki cildi korumaya yardımcı olabilmek için doğal olarak gelişen nasırlar genellikle ayak, ayak parmakları, el ve el parmaklarında ortaya çıkmaktadır. Sağlıklıysanız, ağrıya neden olmadıkça veya görünüşlerini beğenmediğiniz sürece nasır ve nasır tedavisine ihtiyacınız yoktur. Çoğu insan için, sadece sürtünme veya baskı kaynağını ortadan kaldırmak, nasırların yok olmasını sağlar. Memorial Ankara Hastanesi Dermatoloji Bölümü’nden Uz. Dr. İbrahim Özcan, nasır nedir nasıl geçer sorularını yanıtladı.

Nasır türleri nelerdir?

Nasırlar üç türe ayrılmaktadır.

Sert nasırlar: Genellikle daha büyük bir kalınlaşmış cilt alanı içinde bulunan küçük, sert, yoğun cilt bölgeleridir. Sert nasırlar çoğunlukla ayak parmaklarının üstünde deriye karşı kemik basıncının gerçekleştiği bölgelerde ortaya çıkar.

Yumuşak nasırlar: Bu nasırlar beyazımsı/gridir ve daha yumuşak bir dokusu bulunmaktadır. Genellikle ayak parmakları arasında meydana gelirler.

Tohum nasırlar: Bu nasırlar küçük olmakla birlikte çoğunlukla ayak altlarında oluşur.

Nasır neden oluşur?

 Nasırın hem fizyolojik hem de çevresel nedenleri bulunmaktadır. Bu nedenler şöyle sıralanabilir:

-Uygun olmayan ayakkabıların kullanımı nasırın en yaygın nedenidir. Çok sıkı olan veya cilde sürtünen bölgeleri olan ayakkabılar, yırtılmaya, sürtünmeye ve basınca neden olur. Sıklıkla yüksek topuklu ayakkabı giyen kadınlarda, yürürken bu bölgeye yapılan aşağı doğru baskıdan dolayı genellikle ayakuçlarında nasır gelişir.

-Uzun süre ayakta durmak, yürümek veya koşmak

-Ayaklara baskıya neden olan spor aktiviteleri, fiziksel hobiler ve meslekler

– Çıplak ayakla gezmek

– Ayakkabı ile çorap giymemek.

– Ayakkabı giyerken ayağın altından kayan ve toplanan çoraplar veya ayakkabı astarlarına sahip olmak

-Yanlış duruşla yürümek – ayak içine veya dışına basmak

-Ellerde veya parmaklarda derinin bir bölgesinde tekrarlanan sürtünmeye neden olan fiziksel hobiler, spor aktiviteleri veya meslekler

– Yapısal ayak deformiteleri veya değiştirilmiş biyomekanik (çekiç parmakları, terzi bunyonları, doğumdan kaynaklanan deformiteler).

Nasır belirtileri nelerdir?

Nasır belirtileri ve semptomları arasında ciltte tekrarlanan sürtünme ve baskının olduğu alanda kalın, pürüzlü bir cilt alanı, sertleştirilmiş, yükseltilmiş bir yumru, deri altında hassasiyet veya ağrı, pul pul, kuru veya mumlu cilt görüntüsü ile kızarıklık ve kabarcıklar yer almaktadır.

Nasırın tanısı nasıl konulur?

 Nasırın tanısı fiziksel muayene ile konulabilir. Bunun için herhangi bir test gerekmez. Bu muayene, siğiller ve kistler gibi kalınlaşmış cildin diğer nedenlerini dışlamaya yardım eder.

Nasırın tedavisi nasıl uygulanır? Nasır nasıl geçer?       

Nasırın tedavisi esas olarak nasır oluşumlarına neden olan ve tekrarlayan eylemlerden kaçınmayı içerir. Uygun ayakkabı seçimi ve koruyucu ped kullanımı nasır oluşumunun önlenmesine yardımcı olur. Bu tedbirlere rağmen ortaya çıkan ve ağrılı bir duruma gelen nasırlar için tıbbı tedavi uygulanır. Tıbbi tedaviler arasında nasır bantları, kremler, kriyoterapi, elektrokoter, radyofrekans ve cerrahi tedavi yöntemleri bulunmaktadır.

Nasır bantları nasırın büyüklüğüne göre seçilir. Bandın içeriğindeki ilaçla nasırın yumuşayıp soyulması sağlanmaktadır.  Piyasada çok çeşitli ve kullanım süreleri birbirinden farklı nasır bantları bulunmaktadır. En uygun bandı seçmek için mutlaka bir uzmana danışılmalıdır.

Nasır kremlerinin ise sertleşmiş bölgeyi yumuşatma ve soyma özelliği bulunmaktadır. Çok ilerlemiş vakalarda ise nasırın alınması gerekebilir. Çok kalınlaşmış ve sertleşmiş nasırların tedavisinde önce o bölge çeşitli kremler ve ilaçlarla 7-10 gün boyunca yumuşatılmaktadır. Daha sonrasında nasır yumuşayan bölgeden alınarak temizlenir.

Kriyoterapi yönteminde ise nasır dondurularak yok edilir. Kriyoterapi -190 derecede nitrojen oksit gazı ya da sıvı azotla uygulanan bir tedavi yöntemidir. Öncesinde uygulama yapılacak bölgede herhangi bir uyuşturma yapılmamaktadır. Bu yöntem ağırlıklı olarak yumuşak nasırlara uygulanmaktadır. Yumuşak nasırlar daha çok parmak aralarında görülmektedir ve üst kısımları beyaz olmaktadır. Özellikle ayağın dördüncü parmağı ve serçe parmağı arasında oluşur. Kriyorterapi bu nasırlarda başarılı sonuçlar vermektedir. Sert nasırlara da kriyoterapi uygulanmaktadır ama öncesinde sert ve kalınlaşmış bölgenin bir takım ilaçlarla inceltilip tıraşlanması gerekmektedir.

Bazı seçilmiş vakalarda nasırın mekanik olarak koter, radyofrekans ya da cerrahi olarak tedavisi de mümkündür.

Evde nasır tedavisi yapılabilir mi?

Şeker hastalığı gibi altta yatan bir sağlık sorunu bulunmadığı takdirde nasırın tedavisine yardımcı olmak için aşağıdaki öneriler evde denenebilir:

– Eller ve ayakların ılık, sabunlu suda bekletilmesi nasırın yumuşamışını sağlar ve kalınlaşmış cildin çıkarılmasını kolaylaştırır.

– Kalınlaşmış cilt, yumuşatıldıktan sonra ponza taşı, tırnak törpüsü veya bezle ovalanabilir. Bu sertleşmiş cilt tabakasının çıkarılmasına yardımcı olur.

-Nasır oluşan alanı korumak için halka şeklinde olan köpük yastıklar ya da silikon koruyucular kullanılabilir. Böylece nasır olan bölgenin sürtünmesi engellenerek cildin daha fazla kalınlaşması önlenebilir.

-Reçetesiz satılan sıvı nasır sökücüler veya ilaçlı bantlar kullanılabilir. Ancak kullanıma dikkat etmek gerekir. Sağlıklı olan cildi de tahriş edebilen bu ürünler enfeksiyona yol açabilen salsilik asit içerir. Bu ürünleri kullanmadan önce nasır çevresine vazelin sürülerek sağlıklı cilt korunabilir.

– Cilt nemlendirilmelidir. Eller ve ayakların düzenli olarak nemlendirilmesi nasır oluşumunu azaltır.

-Rahat ayakkabılar ve çoraplar tercih edilmelidir.

-Ayak tırnaklarının kesilmesi gerekir. Uzun ayak tırnakları, ayak parmaklarını ayakkabının üst kısmına doğru iterek sürtünmeye ve artan basınca neden olabilir.

-Nasırlar asla keskin bir cisimle kesilmeye, tıraş edilmeye çalışılmamalıdır.

 Nasır önlenebilir mi? Nasır oluşumunu engellemek için neler yapılmalıdır?

 Gösterilecek dikkat ve özenle, birçok nasır oluşumu engellenebilir. Nasır oluşumunu engellemek için şu öneriler uygulanabilir.

-Rahat ve iyi oturan ayakkabılar giyilmeli, ayakkabılar ayağı desteklemeli, ayakkabının burun kısmı yeterli uzunlukta ve genişlikte olmalıdır.

-Ayakkabılar çorap ile giyilmeli, çorapların toplanmaması için çorabın gevşek olmamasına dikkat edilmelidir.

-Yastıklı tabanlık kullanılmalı, gerektiği durumlarda tabanlık için uzman hekim ile görüşülüp uygun olan tabanlık alınmalıdır.

-El ve el parmak cildine zarar verebilecek malzemelerle çalışırken veya el işi yaparken eldiven giyilmelidir.

-Ayaklar temiz tutulmalı, her gün ılık sabunlu su ile yıkanmalı ve ardından kurulanarak nemlendirilmelidir.

-Çıplak ayakla yürünmemelidir.

Nasır tekrarlar mı?

 Nasır cilde sürtünme, tahriş veya baskı sonucu oluştuğundan, nedeni düzeltilmezse her an geri gelebilirler. Başka bir deyişle, nedeni kötü oturan ayakkabılarsa ve aynı ayakkabıları giymeye devam ederseniz, nasırların geri gelmesi muhtemeldir.

Nasır için ne zaman doktora gidilmelidir?

Nasır şikayeti olan hastaların şeker hastalığı varsa uzman hekime görünmesi gerekir. Çünkü diyabetli kişilerde duygu eksikliği veya periferik nöropati durumu oluşabilir. Bu durumda olan hastalar ağrıyı hissetmeyebilir ve bu nasırın ilerlemesine, enfeksiyon kapmasına ve ayak yaralarına sebep olabilir. Bununla birlikte altta yatan farklı hastalık ve rahatsızlıkların varlığında, hassas bir cilde sahipseniz, evde yapılan tedaviler işe yaramıyorsa ya da nasırların sebebi anotomik sebeplerse, ağrı, kızarıklık, şişme gibi durumlarda bir uzman hekime başvurmak gerekmektedir.

Nasır bulaşıcı mıdır?

Nasır bulaşıcı bir rahatsızlık değildir. Nasır tamamen cildin darbeye, sürtünmeye ve basınca  maruz kalması sebebiyle oluşur.

Nasır tedavisi sonrası nelere dikkat edilmelidir?

Nasır tedavisi olduktan sonra tekrarlamaması için dar olmayan, ortopedik tabanlı uygun ayakkabılar tercih edilmelidir. Ayak bakımı ve temizliğine özen gösterilmeli sürekli temasa ve sürtünmeye maruz kalan alanlar düzenli nemlendirilmelidir. Sürtünme ve basınca uzun süreli maruz kalan bölgeler için koruyucu ekipmanlar kullanılmalıdır.

Nasır kökü nasıl çıkar?

Nasırın yerleşim yerine, büyüklüğüne ve çeşidine göre bu durum değişmekle beraber ameliyat, koter ya da radyofrekans yöntemi ile seçilmiş vakalarda nasır kökü çıkarılabilir.

Aspirin, vazelin nasır tedavisinde etkili midir?

Evet etkilidir. Belirli oranlarda aspirin, vazelin ya da salisilik asit vazelin karışımlarının nasırlı bölgeye düzenli uygulanması nasırın tedavisinde yer almaktadır.

Nasır tedavi edilmezse ne gibi sonuçları olur?

Nasır tedavi edilmediği takdirde giderek büyüyebilir. Nasırın üzerine basmakta zorlanan kişi ayaklarının farklı bölgelerine ağırlık verecek şekilde yürümeye başladığından ayağın diğer bölgelerinde de nasır oluşumu ortaya çıkabilmektedir. Özellikle diyabeti ve periferik damar hastalığı olan hastalar enfeksiyon riski açısından mutlaka uzman hekim tarafından değerlendirilmelidir. Aynı zamanda estetik açıdan da hoş bir görüntüye sahip olmayan nasırlar ağrılı olduğu için de kişinin yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir