“Domuz gribi nedir?” sorusu kullanıcılar tarafından sıkça sorulmaktadır. Influenza A virüsünün H1N1 alt grubu nedeni ile oluşan domuz gribi, 2009-2010 yılları arasında dünyada küresel çapta bir salgına neden olan bir hastalıktır. Semptomları diğer grip türleriyle birbirine benzeyen domuz gribi, aynı zamanda COVID-19 semptomlarıyla da benzerlik göstermektedir. H1N1 alt grubu nedeni ile oluşan domuz gribinden korunmanın en önemli yolu ise aşılanmadan geçmektedir. Memorial Bahçelievler Hastanesi Dahiliye Bölümü’nden Uz. Dr. Yusuf Emre Uzun,
Domuz gribi nedir?
Grip, influenza adıyla bilinen virüsler nedeniyle oluşan yüksek ateş, şiddetli kas ve eklem ağrıları, kuru öksürük gibi belirtilerle ortaya çıkan bir enfeksiyon hastalığıdır. Kuzey yarım kürede sıklıkla Eylül-Nisan ayları arasında görülür. İnfluenza virüsleri ‘Orthomiyxoviridae’ ailesinin bir üyesidir. Antijenik yapılarına göre tiplere (İnfluenza A, B, C, D) ve dış zarfta bulunan proteinlerine -hemaglutinin (H) ve nöraminidaz (N)- göre alt gruplara (H1N1, H3N2 gibi) ayrılırlar. İnfluenza A ve B virüsleri insanlarda hastalık yapabilmektedir. (İnfluenza A insan, domuz, at, kanatlı hayvanlar, İnfluenza B sadece insanlar) İnfluenza A virüsünün önemli bir özelliği farklı türlere ait alt grupların, birbirinden genetik materyal alışverişine açık ve bu şekilde farklı bir virüsün oluşmasına da son derece elverişli olmasıdır. Bu durum virüsün, yeni enfeksiyonlar oluşturmasına, epidemilere ve pandemilere neden olmasına yol açar. İlk olarak 2009 yılında Meksika’da tanımlanan “domuz gribi” ise influenza A virüsünün H1N1 alt grubu nedeni ile oluşur. H1N1 2009-2010 yıllarında küresel çapta salgına sebep olmuştur.
Domuz gribi belirtileri nelerdir?
Domuz gribi belirtileri diğer yaygın grip türleriyle aynıdır. Domuz gribi semptomları özellikle Covid-19 semptomlarına da benzerlik gösterebilir ve bu iki hastalık kolaylıkla karıştırılabilir. Özellikle altta yatan sağlık sorunları ve hastalıkları bulunanlar daha yüksek risk altındadır. Akciğer enfeksiyonu (pnömoni) ve solunum yetmezliği yaşamı tehdit edebilir. Uzun süreli ve dirençli ateş, genel durum bozukluğu, solunum sıkıntısı, bilinç bulanıklığı gibi bulguların varlığında mutlaka doktora başvurulmalıdır.
Domuz gribinin başlıca belirtileri şöyle sıralanmaktadır:
- Ateş,
- Öksürük,
- Boğaz ağrısı,
- Kas-eklem ağrısı,
- Baş ağrısı,
- Üşüme, titreme
- Yorgunluk hissi
- İshal, mide bulantısı ve kusma (nadir)
Domuz gribi tanısı nasıl konulur? Domuz gribi testi var mı?
Hekim tarafından grip ya da domuz gribi olduğu düşünülen hastalarda uygun testler yapıldığında, hastalığın tanısı konulabilir. İnfluenza tanısı için çeşitli laboratuvar test yöntemleri kullanılabilir. Bu testler şöyle sıralanmaktadır:
- Nükleik asit amplifikasyon testleri (RT-PCR)
- Hızlı antijen testleri
- Kültür – virüs izolasyonu
- Serolojik tanı (antikor testleri)
- ELISA
Günlük pratikte güvenilir ve hızlı sonuç vermeleri nedeniyle en sık kullanılan yöntemler PCR ve hızlı antijen testleridir. Bu testler için en ideal örnek nazofarengeal sürüntü örneği olup, burundan ve boğazın içinden bir pamuklu çubuk ile örnek alınarak elde edilir.
Hızlı antijen testleri ile İnfluenza A ve İnfluenza B varlığı tespit edilebilir iken, PCR testi ile alt grup (H1N1-domuz gribi) analizleri yapılabilmektedir.
Domuz gribi kendi kendine geçer mi? Domuz gribi tedavisi nasıldır?
Domuz gribi, herhangi bir tedavi uygulanmaksızın kendiliğinden iyileşebilir. Ancak risk grubundaki kişilerde, mutlaka domuz gribi tedavi edilmelidir. Domuz gribinin tedavisinde istirahat ve destek tedavilerinin anı sıra influenza virüsünde etkili antiviral ilaçlar kullanılabilir.
İnfluenza A virüslerine etkili olabilen üç grup antiviral ilaç bulunur.
İçerdikleri etken maddeye göre bu ilaçlar şöyle sıralanmaktadır:
- Nöraminidaz inhibitörleri,
- Polimeraz asidik endonükleaz inhibitörleri,
- M2 protein inhibitörleri.
Günümüzde bu gruplardan en sık, nöraminidaz inhibitörü kullanılmaktadır. Bu tür
ilaçların hastalıkta etkili olabilmesi için ilk 24-48 saati içerisinde başlanması gerekmektedir.
Domuz gribi vakaları ile temas öyküsü olan yüksek riskli hastalarda oseltamivir, zanamivir, peramivir, baloksavir profilaksi yani koruma amacıyla da kullanılabilmektedir.
İnfluenza ile ilişkili ateş, baş ağrısı ve miyalji (kas ağrısı) gibi semptomları tedavi etmek için parasetamol veya nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar kullanılabilir.
Domuz gribi aşısı nedir?
Grip hastalığının geçirilmesiyle veya aşılama ile oluşan bağışıklık, virüsün yapısında gerçekleşen sürekli değişiklikler nedeniyle kalıcı değildir. Domuz gribi aşısı olan veya hastalığı geçiren bireyler bir sonraki grip mevsiminde hastalığa tekrar yakalanabilir. Ayrıca, virüsün yapısı değiştiği için, takip verilerinden elde edilen bilgilere göre domuz gribi aşı içeriği her yıl yenilenmektedir. Bu nedenle mevsimsel gripten korunmak için her yıl aşı olunması gerekir.
Grip ülkemizin de içinde bulunduğu kuzey yarım kürede her yıl Ekim ayında başlayarak Aralık ayında artıp Nisan-Mayıs aylarını kapsayan dönemde sık görülmektedir. Her yıl yenilenen mevsimsel grip aşıları, H1N1 (domuz gribi aşısı) ve H3N2 gibi o yılki grip mevsiminde en yaygın olması beklenen üç veya dört grip virüsüne karşı koruma sağlar. Bu nedenle grip aşısının her yıl Ekim ayında yaptırılması gerekmektedir. Ancak risk grubundaki kişiler, daha önce yaptırmadılarsa, Şubat ayına kadar aşıyı yaptırabilirler. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) 6 aydan büyük herkes için yıllık grip aşısı yapılmasını önermektedir.
Risk grubundaki kişiler şöyle sıralanmaktadır:
- Gebeler
- 6-59 ay arası çocuklar ile 50 yaş üstü yetişkinler
- Kronik hastalığı olanlar: (Astım dahil kronik akciğer hastalığı, diyabet, metabolik hastalıklar, kalp hastalığı, kronik karaciğer, kronik böbrek hastalığı, nörolojik hastalıklar)
- Bağışıklığı baskılanmış hastalar
- 6 ay-18 yaş arasında olup uzun süreli aspirin tedavisi kullananlar
- Obez kişiler
- Sağlık çalışanları
- Özellikle 6 aydan küçük çocuklarla temasta bulunanlar
- 5 yaş altı ve 50 yaş üstü kişilerin ev temaslıları ve bakım verenler
Domuz gribi öldürücü müdür?
Domuz gribi risk grubundaki kişilerde öldürücü olabilmektedir. Bunlar; hastanede, huzurevinde veya başka bir uzun süreli bakım tesisinde kalanlar, 5 yaşından küçük olan çocuklar (özellikle 2 yaşından küçük olanlar), 65 yaş üzeri olan kişiler, hamileler,
morbid obezite olarak tanımlanan vücut kitle indeksi 40’ın üzerinde olan kişiler, astım ve amfizem hastaları, kalp hastalığı bulunanlar, diyabet hastaları, nöromüsküler hastalık veya böbrek, karaciğer veya kan hastalığı gibi belirli kronik tıbbi durumları olan hastalar,
HIV nedeniyle bağışıklık sistemi baskılanan kişilerdir.
Domuz gribi nasıl bulaşır?
Grip (influenza) virüsü damlacık yoluyla bulaşır. Öksürüp hapşıran kişi, virüs içeren çok sayıda damlacığı etrafa yayar. Bu damlacıkların ağız, burun ya da gözlerimize ulaşması ile hastalık bulaşır. Bu nedenle gripli bir kişi virüsü etrafa yaymamak için öksürüp hapşırırken ağzını bir mendille, mendil bulamıyorsa kolları ile kapatmalıdır. Ellere hapşırmak en tehlikeli olanıdır. Ellere bulaşan virüs buradan dokunulan her yere yayılır. Gripli kişi sık sık ellerini yıkamalıdır. Su ve sabun bulunamadığı durumda el antiseptikleri ile eller ovalanarak da temizlik sağlanabilir. Domuz gribinin bulaşması mevsimsel griple aynıdır, ancak H1N1 yani domuz gribi domuz eti yenildiği için bulaşmaz.
Gribin toplumda yayılmaması için, virüsün en çok saçıldığı hastalığın ilk günlerinde, okula, işe gidilmeyip evde istirahat edilmelidir. Ev halkını korumak için eller sık sık yıkanmalı, oda havalandırılmalıdır. Özellikle yakınında hastalığın ağır seyretme riski olan kişiler varsa hasta kişinin maske takması yararlı olacaktır. Maske, ağız ve burunu tam kapamalı, ıslandığında değiştirilip eller yıkanmalıdır.
H1N1 domuz gribi konusunda merak ettiklerinizi öğrenmek ve H1N1 domuz gribi ile ilgili testleri detaylı incelemek için linke tıklayabilirsiniz… https://evdesaglik.memorial.com.tr/urun-ve-hizmetler/laboratuvar-paketleri-c/genel-saglik-c8/
