Pek çok kişinin en sık karşılaştığı sorunlardan biri de reflüdür. Mideyi aşırı doldurmak, dolu mideyle uyumak, sağlıksız beslenme ve bazı yaşam tarzı alışkanlıkları reflüye sebep olabilmektedir. Memorial Şişli Hastanesi Gastroenteroloji Bölümü’nden Uz. Dr. Koray Tuncer, “Reflü ne demek”, “Reflüye ne iyi gelir evde tedavisi var mı?” gibi sorular hakkında bilgi verdi.

Reflü nedir?

Mide içeriğinin (asidinin) patolojik şekilde mideden özofagusa (yemek borusuna) doğru geri kaçışı gastroözofageal reflü anlamına gelir. Reflü, mide asidinin ağız ve mideyi birbirine bağlayan özofagus yani yemek borusuna geri akması anlamına gelmektedir. Bu durum yemek borusunun iç yüzeyini tahriş eder. Birçok insan zaman zaman bunu yaşayabilir. Bazıları yaşam tarzı değişiklikleri ve bazı ilaçlarla reflüyü yönetebilir. Ancak bazıları da daha güçlü ilaçlara ya da ameliyata ihtiyaç duyabilir.

Reflü belirtileri nelerdir?

Şikayetler genelde acılı, baharatlı, yağlı besinler, çikolata, alkol, taze sıkılmış meyve suları, asitli içecekler tüketilince artar. Reflünün klasik belirtisi mideden yemek borusuna çıkan yanmadır. Ağıza, boğaza acı, ekşi su gelmesi gibi yakınmalar da söz konusu olabilir. Reflü diş çürüklerine, ses kısıklıklarına da sebep olabilmektedir.

Reflünün yaygın belirtileri ve semptomları şunları içerir:

• Geceleri daha kötü olabilen, genellikle yemek yedikten sonra göğsünüzde yanma hissi (mide ekşimesi)
• Göğüs ağrısı
• Yutma güçlüğü
• Yiyecek veya ekşi sıvının regürjitasyonu
• Boğazınızda bir yumru hissi
• Kronik öksürük
• Larenjit
• Yeni veya kötüleşen astım atakları
• Bozulmuş uyku

Reflü neden olur?

Yutkunduğunuzda, yemek borunuzun altındaki dairesel bir kas bandı (alt yemek borusu sfinkteri), yiyecek ve sıvının midenize akmasına izin vermek için gevşer. Sonra sfinkter tekrar kapanır. Sfinkter anormal şekilde gevşer veya zayıflarsa mide asidi yemek borunuza geri kaçabilir. Asitin sürekli geri kaçışı yemek borunuzun iç yüzeyini tahriş eder ve genellikle iltihaplanmasına neden olur. Bu da reflü yakınmalarını meydana getirir. Sfintkerin gevşemesi ya da zayıflaması kötü beslenme alışkanlıklarıyla ortaya çıkabilir. Midenin çok doldurulması, tok karın ile yatma, yağlı besinler, salçalı yemekler, baharatlı besinler, asitli içecekler, aşırı kahve tüketimi reflü sebebidir. Aşırı kilo, gebelik, mide kısmını sıkan giyecekler, bazı ilaçlar, alkol, sigara, stres de reflünün başlıca sebeplerinden sayılmaktadır.

Reflü nasıl teşhis edilir?

Gastroenteroloji uzmanı size öncelikle fiziki muayene yapar ve şikayetlerinizi, belirtilerinizi not alır. Sonrasında bir dizi tetkikler yapılabilir. Reflü teşhisi koyabilmek için sırasıyla şu tetkikler sizden istenebilir:

Baryumlu özofagus mide duedonum grafisi: Hasta baryum içerken radyoloğun floroskopide baryumun aşağıya yemek borusuna ve mideye seyahatini incelediği bir testtir.

Gasroskopi: Endoskop ucunda ışık bulunan fleksibl bir tüptür. Bu tüpün ağızdan özofagusa ve mideye doğru ilerletilmesi sırasında yemek borusu incelenebilir. Hastaya sakinleştirme anestezisi uygulanarak bu işlem gerçekleştirilir.

Özefagus manometresi ve pH metre: Burundan çok ince fleksibl bir tüp yemek borusundan mideye gönderilerek buradaki basınçlar ve yukarı çıkan asit miktarı ölçülebilir.

Reflü nasıl tedavi edilir? Reflü nasıl geçer?

Doktorunuz muhtemelen önce yaşam tarzı değişiklikleri ve bazı reflü ilaçları ile tedavi yöntemlerini denemenizi önerecektir. Birkaç hafta içinde rahatlama hissetmezseniz, doktorunuz reçeteli ilaç veya ameliyat önerebilir. Mide asidini nötralize eden ilaçlar, hızlıca rahatlama sağlayabilir ancak iltihaplı bir yemek borusu varsa bunu iyileştirmez. Bunun yanında asit üretimini azaltan ilaçlar da önerilebilir. Yemek borusunda iltihaplanma varsa buna yönelik ilaçlar da kullanılabilir. Yaşam tarzı değişikleri de reflü tedavisi içinde yer alır. İlaçlarla birlikte kilonuz fazlaysa diyet yapmanız gerekebilir. Çünkü fazla kilo karın içi basıncını artırıp mideye baskı yaparak reflüyü şiddetlendirir. Hastaların dar giymemesi, sağlıksız beslenmemesi gerekir. Bunun yanında özellikle mide fıtığı da varsa doktor reflü cerrahisini önerebilmektedir. Bu ameliyatla yemek borusunun kapak kısmı güçlendirilip, varsa mide fıtığı da onarılır. Nissen fundoplikasyonu olarak bilinen ameliyat reflü için altın standarttır.

Reflüye ne iyi gelir?

Reflü şikayeti olanların yaşam tarzlarını değiştirmesi gerekir. Yağlı yiyeceklerden, asitli içeceklerden, taze meyve sularından, baharatlı gıdalardan kaçınmak, sigara ve alkol kullanmamak, stresten uzak durmak, kilo vermek, mideyi aşırı doldurmamak ve mide doluyken uyumamak reflü şikayetlerini azaltır.

Reflü krizi nedir?

Reflü krizi yoktur. Ancak reflü hastaları bazen kalp krizi geçirdiğini zannedebilir. Reflü krizi belirtileri olarak aşırı yemekten sonra bazen hasta uykusundan göğüs ağrısı, ağıza acı su gelme, göğüs yanması ile uyanabilir. Bu durum reflü krizi olarak bilinir. Ancak bunlar şiddetli reflü şikayetidir.

Reflü diyeti var mıdır?

Reflüsü olanları yağlı yemeklerden, asitli gıdalardan, işlenmiş gıdalardan, taze meyve sularından, baharatlı, acılı yiyeceklerden uzak durması; sigara ve alkol tüketmemesi gerekmektedir. Yüksek yağlı yiyecekler midede daha uzun kalırlar. Bir yiyecek ne kadar uzun süre midede kalırsa o kadar rahatsızlık verir. Bu nedenle yağlı, kızartma türü yiyecekler reflü için kendinize vurulacak büyük bir darbedir. Turunçgilleri tek başına aç karnına tüketirseniz midenizde ekşime yapabilir. Sirke gibi salata sosları da asit üretmeye yardım eder. Salata soslarını kısıtlamak doğru olabilir. Bunun yanında çikolatanın da mide sorunlarını tetiklediği bilinir. Çikolatanın aç karna tüketilmemesi doğru olur.

Reflü yastığı işe yarar mı?

Reflü yastığı veya reflü yatağı dışında hastaların uyurken yastıklarını yükseltmek veya uygunsa yatak başını 30 cm kadar yükseltmek şikayetleri rahatlatabilir.

Reflüye iyi gelen yiyecekler nelerdir?

Herhangi bir besinin herhangi bir hastalığa iyi gelmesi gibi bir durum yoktur. Reflü için doktorun belirttiği besinlerden kaçınmak, doktorun verdiği tedaviyi uygulamak doğru olacaktır. Bazı kişiler “Yoğurt reflüye iyi gelir mi?” diye sorularını hekimlere de yöneltmektedir. Yoğurt yağ oranı yüksekse bundan kaçınmak uygundur. Yağ oranı düşükse, yağsızsa tüketimi fazla olmamak kaydıyla sorun teşkil etmez.

Bebeklerde reflü olur mu?

Bebeklerde de reflü görülmektedir. Bebeklerde reflü belirtileri yiyecek ve içeceklerin kusma olmadan ağıza geri gelmesi durumudur. Bu yolla, yiyecek ya da içecekler ağız ve burundan dışarıya çıkabilir. Pediatri hekimleri uygun tedaviyi onlar için de önerecektir. Bazı durumlarda ebeveynler bebek reflü yatağı alıp almama konusunu da merak ederler. Reflü yatağı bebek için iyi mi değil mi konusunu pediatri hekimiyle konuşmak doğru olacaktır.

Boğaz reflüsü nedir?

Boğaz reflüsü de mide asidinin yemek borusuna, boğaz ve gırtlak bölgesine geri kaçısına denilir. Bu reflü larenjit anlamına gelir. Bunun geçmesi için de genel olarak reflünün tedavi edilmesi gerekir.

Reflü şikayetlerini azaltmak için neler yapılmalı?

Reflü şikayetlerini azaltmanın en etkili yollarından biri semptomları tetikleyen yiyecek ve içeceklerden kaçınmaktır. İşte atabileceğiniz diğer adımlar:

• Gün boyunca daha küçük öğünleri daha sık yiyin ve yediğiniz yiyecek türlerini değiştirin.
• Sigarayı bırakın.
• Yastığınızı ya da yatağınızın başını 30 cm kadar yukarı kaldırın.
• Yatmadan en az 2 ila 3 saat önce yemek yiyin.
• Gündüz şekerlemeleri için bir sandalyede uyumayı deneyin.
• Dar giysiler giymeyin veya sıkı kemerleri tercih etmeyin.
• Fazla kilolu veya obezite hastasıysanız, egzersiz ve diyet değişiklikleri ile kilo vermek için adımlar atın.
• Ayrıca doktorunuza herhangi bir ilacın mide ekşimenizi veya asit reflü hastalığının diğer semptomlarını tetikleyip tetikleyemeyeceğini sorun.
• Doktorunuzun ilaç önerilerine ve tedavisine uyum sağlayın
• Alkolü sınırlandırın
• Gazlı içeceklerden, taze meyve sularından uzak durun
• İşlenmiş, yağlı gıdalardan, baharatlı ürünlerden kaçının.
• Yemek yerken yiyeceğinizi iyice çiğnemeden yutmayın. Yemek için zaman ayırın ve yemeğin tadını çıkarın.

Genel vücut sağlığınız ile ilgili bilgi sahibi olmak için gerekli testleri evinizin konforunda yaptırabilirsiniz. Bunun için linki tıklamanız ve size özel testleri yaptırmanız yeterli.

https://evdesaglik.memorial.com.tr/urun-ve-hizmetler/laboratuvar-paketleri-c/genel-saglik-c8/

Hastalıkların teşhisinde radyolojik görüntüleme yöntemi olarak kullanılan Bilgisayarlı tomografi BT olarak da bilinir. Röntgenden daha ayrıntılı bilgi veren ve MR’dan daha kısa sürede sonuç veren bilgisayarlı tomografi 3 boyutlu görüntü sağlaması ile tercih edilen görüntüleme yöntemleri arasında yer alır. Tümör teşhisinden kırıkların belirlenmesine, damar sorunlarının belirlenmesinden iç kanamaların tespitine kadar birçok amaçla kullanılabilen bilgisayarlı tomografi, ayaktan hastalarda yapılabilen bir işlem olup, birkaç saniye ile birkaç dakika arasında sürer. Organları daha net ayırt etmek ve kitle tanımlamasının yapılması amacıyla ilaçlı olarak da çekilebilen bilgisayarlı tomografinin hamilelerde ve çocuklarda dikkatli kullanılması gerekir. Memorial Ankara Hastanesi Radyoloji Bölümü’nden Uz. Dr. Dinara Mamedova, Bilgisayarlı tomografi çekimi ile ilgili bilgi verdi.

Tomografi nedir?

Tomografi eski Yunancadaki tomos (kesit, dilim) ve graphein (yazmak, kayıt etmek) kelimelerinden türeyen ve bir nesnenin içyapısının katmanlı görüntüsünü elde etmek için kullanılan bir radyolojik görüntüleme yöntemidir. Bilgisayarlı tomografi veya BT dar bir röntgen ışını huzmesinin insan vücudu etrafında hızla döndürülerek vücuda gönderilmesi ve elde edilen sinyallerin bilgisayar tarafından işlenmesi sonucu meydana gelen kesit görüntülerdir. Bilgisayarlı tomografi bir dizi ardışık kesit görüntü toplandıktan sonra bu görüntüleri bir araya getirir. Bu sayede insan vücudunun temel yapılarının ve hastalıklarının daha kolay tanımlanmasına olanak sağlar. Geleneksel röntgenden daha ayrıntılı bilgi içmesi, dijital ortama aktırılabilmesi, saklanabilmesi ve 3 boyutlu görüntülerin üretilebilmesi başlıca avantajlarındandır.

Tomografi hangi durumlarda çekilir?

Doktorunuz aşağıdaki durumların tespiti için BT önerebilir:

• Kemik tümörleri, kemik kırıkları ve kemik bozukluklarının teşhisinde
• Paranazal sinüslerin iltihabının değerlendirmesinde
• Herhangi bir tümörün, enfeksiyonun veya kan pıhtısının yerinin kesin olarak belirlenmesinde
• Damar genişlemelerinin, damar tıkanıklıklarının ve daralmalarının değerlendirmesinde
• Böbrek ve mesane taşlarının tespitinde
• Cerrahi, biyopsi veya radyasyon tedavilerini planlamada
• Kanser, kalp hastalıkları, akciğer nodüller, karaciğer kitleleri gibi hastalıklarının tespitinde ve izleminde
• Akciğer enfeksiyonlarının tespitinde
• Kanser evrelemesinde ve tedavi etkinliğinin izleminde
• Yaralanmalar ve iç kanama gibi durumların tespitinde

Tomografi nasıl çekilir?

Tomografi çekimleri çekim öncesi ön hazırlık, çekim ve çekim sonrası olarak üç aşamada yapılır. Ayaktan hastalarda yapılabilen bir işlem olup, birkaç saniye ile birkaç dakika sürebilir.

Çekim öncesi ön hazırlık;

Vücudunuzun hangi bölümünün tarandığına bağlı olarak şunları yapmanız istenebilir:

• Giysilerinizin bir kısmı veya tamamının çıkarılarak hastane önlüğünün giyilmesi
• Görüntü kalitesini engelleyebilecek kemer, mücevher, takma diş ve gözlük gibi metal nesnelerin çıkarılması
• Çekimden birkaç saat önce yeme içmenin kesilmesi

Çekim sırasında;

Çekim sırasında hasta, hareket eden bir masanın üzerine yatırılır. Masa daire şeklindeki röntgen kaynağının içinden geçmektedir. Bu sırada röntgen tüpü hasta etrafında dönerek vücudun çeşitli bölümlerine ışın gönderir, vücudun bölümlerinden geri gelen sinyaller alıcılar tarafından kaydedilerek bilgisayar tarafından işlenir. Bu şekilde ince kesit görüntüler elde edilir. Röntgen tüpünün dönmesi uğultu ve gürültü gibi çeşitli sesler duyulmasına neden olabilir.

Görüntü kalitesini bozan hareketi engellemek için bazen kayışlar ve yastıklar kullanılabilmektedir. Hastanın başının sabit kalması için bazen özel bir başlık takılabilir.  Ayrı bir odadaki radyoloji teknisyeni hastayı görebilir ve duyabilir. Teknisyenle özel ses sistemi aracılığıyla hastalar iletişim kurabilir. Teknisyen, görüntülerin bulanıklaşmasını önlemek için belirli zamanlarda hastadan nefesini tutmasını isteyip, komutlar verebilir.

Çekim sonrasında;

Çekim sonrasında hastalar normal rutinine dönebilir. Eğer çekim sırasında hastaya kontrast madde verildiyse, bunun için özel talimatlar verilebilir. Bazı durumlarda çekim sonrası kendinizi iyi hissetmenizi sağlamak için ayrılmadan önce kısa bir süre beklenilmesi istenebilir. Çekim sonrası böbreklerin kontrast maddeyi vücuttan atmasına yardımcı olmak için bol miktarda sıvı tüketilmesi istenebilir.

Tomografinin avantajları nelerdir?

-Bilgisayarlı tomografi (BT)  kesitsel bir yöntem olduğundan röntgenden farklı olarak, istenmeyen yapıların görüntülerinin üst üste binmesini tamamen ortadan kaldırır

-Daha yüksek kontrast çözünürlüğü sağlar. Böylece fiziksel yoğunluklarında %1’den daha az fark olan dokuları ayırt edebilir

-Çok düzlemli yeniden biçimlendirme ve 3D görüntüleme mümkündür

-Görüntülerin dijital ortamda saklanabilmesi ve karşılaştırılabilmesi mümkündür

-Ultrasona göre daha fazla detay sağlar.

-Ultrasona göre daha nesnel bir yöntem olduğundan eski tetkik ile yeni tetkik karşılaştırması daha kolaydır

-MR’a göre daha hızlı, daha ucuzdur ve harekete bağlı görüntü bozulması daha azdır.

– Gereksiz cerrahileri önlemede yardımcıdır

-Tomografi eşliğinde tanısal biyopsi işlemleri yapmak mümkündür

İlaçlı tomografi nedir?

Maliyet ve radyasyon göz önüne alındığında, Bilgisayarlı tomografinin optimal teknikle yapılması kritik önem taşımaktadır. Tomografinin ilaçlı istenme kararı klinik soruya dayanmakta ve protokol radyoloji uzmanı tarafından belirlenmektedir. Kontrast maddeler, organları daha net ayırt etmede ve kitle tespiti ile tanımlanması için kullanılmaktadır. Kontrast maddenin çeşidi ve uygulama yolu, istenen çalışmanın tanısal verimini arttırmaktadır.

Yapılacak incelemeye göre ilaç hastaya ağız yoluyla veya damardan verilebilir. Nadiren bazı hastalıkların tanısında ilacın makattan verilmesi gerekebilir. Kontrast madde seçimi ve uygulama yolu istenen doku farklılaşmasına ve şüphelenilen tanıya bağlıdır. Bilgisayarlı tomografide kullanılan ilaçlar genellikle iyot veya baryum içermektedir. Bu nedenle bazı durumlarda ilaçlı tomografi sakıncalıdır. Bu durumlar kontrast maddelere karşı alerjik reaksiyon öyküsü, gebelik, tiroid hastalığı için radyoaktif iyot tedavisi öyküsü, metformin kullanımı ve kronik veya akut böbrek yetmezliğidir. İlaçlı çekim yapılmadan önce hastanın böbrek işlevini gösteren tahliller yapması gerekmektedir. Hasta için en uygun çekimin elde edilmesi için gönderen hekim ve radyolog arasındaki açık iletişim bulunması gerekir.

İlaçlı tomografide oral yol ile alınan ilaç ağızda garip bir metalik tat yaratabilir. Bununla birlikte damardan uygulanan ilacın vücuda yayılan sıcaklık hissine sebep olması da olağandır.  İlaçlı çekim sonrası hastayı bir süre gözlem altında tutmak ve vücuttan ilacın idrar yolu ile atılması için bol su tüketilmesi gerekmektedir.

Tomografi neden çekilir?

Tomografi hastalıkların teşhisinde, tedaviye yol göstermede, kanser hastalıklarının evrelemesinde, gereksiz cerrahileri önlemek amacıyla ve tanısal biyopsi işlemlerine kılavuzluk etmek için çekilebilir.

Tomografi sonucu ne zaman çıkar?

Tomografi sonucunun çıkması durumun aciliyetine, hasta yoğunluğuna, inceleyen hekim sayısına bağlı olarak değişkenlik gösterebilir.

Tomografide her şey çıkar mı?

Tomografi insan vücudu hakkında yapısal ve anatomi bilgisi verir. Organların işlevi ve hastalıkların ne tür hücreler tarafından oluşturulduğu ile ilgili bilgi vermez. O yüzden bazı sınırlamaları mevcuttur. Tomografi tek başına bütün hastalıkların teşhisinde yeterli olmayıp, klinik, laboratuvar ve patoloji ile birlikte değerlendirilmelidir.

Tomografinin zararları nelerdir?

BT taraması sırasında kısa süreliğine iyonlaştırıcı radyasyona maruz kalınır. Tomografi daha ayrıntılı görüntüleme yöntemi olduğu için radyasyon miktarı geleneksel röntgene göre daha fazladır.  Düşük doz radyasyonun tomografi çekimlerinde uzun dönemde zarara neden olduğu gösterilmemiştir, ancak çok daha yüksek dozlarda potansiyel kanser riskinde küçük bir artış olabilir. Teknolojinin gelişimi ile hızlı makinelerde alınan doz en aza indirilmiştir. Tomografiden elde edilen faydalar göz önüne alındığında olası riskler göz ardı edilebilir. Ancak yine de tekrarlayan, yüksek dozlarda, gereksiz tetkik yapılmamasına dikkat etmek gerekir.

MR ve bilgisayarlı tomografi arasında ne fark vardır?

MR görüntülerinde röntgen ışını yerine radyo dalgaları kullanılır. Bu nedenle iyonlaştırıcı radyasyon içermez. MR görüntülerinin kontrast çözünürlüğü, BT görüntülerinin ise uzaysal çözünürlüğü daha fazladır. MR görüntüleri kas iskelet sisteminin değerlendirmesinde daha üstündür. Ancak bu kadar avantajların yanı sıra tomografi kullanımı daha yaygındır. Çünkü daha hızlı görüntüler elde edilir, hareket hataları daha azdır, hava ve kemiği MR görüntülerine göre daha iyi gösterir, daha ince kesitler elde edilebilir, üç boyutlu görüntü elde etme olanağı sağlar ve anestezi gerektirmeden çekimler yapılabilir. Ayrıca kapalı alan korkusu MR’a göre daha azdır.

Bilgisayarlı tomografi çekimi kaç dakika sürer?

Bilgisayarlı tomografinin süresi değerlendirilecek bölgeye göre farklılık gösterir. Genel olarak birkaç saniye ile birkaç dakika sürebilir. Ancak çekim öncesi içilmesi gerek ilaçlı suyun bağırsaklara ilerlemesi 1-1.5 saat alabilir. Bu sebeple çekime randevu alırken ön hazırlık ve çekim sonrası gözlem sürecini de göz önünde bulundurarak randevu alınması gerekir.

Covid-19 tespitinde tomografinin yeri nedir?

Bilgisayarlı tomografi (BT) COVID-19 tanısında en yaygın kullanılan görüntüleme yöntemidir. Yapılan çalışmalar tanısal özgüllüğünün yaklaşık %98 olduğunu göstermiştir. Ancak unutulmaması gerekir ki BT Covid-19 tanısında bir tarama testi değildir. BT’nin boğaz sürüntüsü negatif olan olgularda, klinik olarak arada kalınan hastalarda ve solunum sıkıntısı yaşayan hastalarda tanı koyma ile hastalığın takibinde yardımcı bir yöntem olarak kullanılması uygundur

Tomografi çekiminden önce dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?

• İlaçlı çekim olacak ise böbrek işlevini değerlendiren tahlillerin yapılması
• Çekimden birkaç saat önce yeme içmenin kesilmesi
• Giysilerin bir kısmının veya tamamının çıkarılarak hastane önlüğünün giyilmesi
• Görüntü kalitesini engelleyebilecek kemer, mücevher, takma diş ve gözlük gibi metal nesnelerin çıkarılması
• İlaçlı su içilecek ise, ilacın bağırsakları doldurması için ilaçlı suyun yavaş yavaş içilmesi ve yaklaşık 1-1.5 saat beklenilmesi gerekmektedir.

Tomografi hamilelere zarar verir mi?

Tomografi iyonizan radyasyon içerdiği için gebelik durumunun radyoloji uzmanına ve teknisyenine mutlaka bildirmesi gerekir. Yapılan çalışmalar karın bölgesi dışındaki BT’lerde (beyin, paranazal, göğüs BT v.b), pelvise kurşun koruma yerleştiriliyorsa bebek için hiçbir risk olmadığını göstermiştir. Yine de gebelerde tomografinin bebeğe zarar vereceği konusunda yeterli bilimsel çalışma bulunmamaktadır. Bu sebeple BT taraması ile karın veya pelvis bölgesi incelenirse, bebek için çok hafif bir risk söz konusu olabilir. Hamilelik sırasında BT’ye maruz kalan doğmamış bir bebeğin, çocukken kanser geliştirme şansı 1000’de bir daha fazla olacağı düşünülmektedir. Ancak bu risk seviyesi kanıtlanmamıştır ve mevcut olmayabilir. Radyolog ve teknisyen, hamile olduğunuzu bilirlerse sizin için ultrason veya MR gibi alternatif görüntüleme yöntemlerini önerecek veya BT çekilmesi mutlaka gerekiyor ise radyasyon dozunu düşürmek için BT inceleme tekniklerini ayarlayacaktır. Radyasyon korkusu nedeniyle ciddi veya acil hastalığınızı teşhis etmek gibi gerekli olan durumlarda BT incelemesini reddetmemelisiniz. Sağlıklı bir bebeğe sahip olmanın en önemli faktörü sağlıklı bir anneye sahip olmaktır, çünkü bebeğin sağlıklı kalması ve hamileliğini sürdürebilmesi anneye bağlıdır. Ayrıca kontrast maddelerin gebelikte güvenli olduğu ve bebeğe geçmediği bilinmektedir.

Bebek ve çocuklarda bilgisayarlı tomografi nasıl çekilir?

Bebek ve çocuklarda tomografi yetişkinlere uygulanan aynı yöntemle çekilir. Ancak boya ve kiloya göre radyasyon dozu düşürülür. Tetkik kısa sürdüğü için çoğu zaman harekete bağlı görüntü bozulmasını engellemek için anestezi gerekmez. Bunun yerine özel kayışlar ile teknisyen bebeğinizi veya çocuğunuzu sabitler. Bebek ve çocuklarda büyüyen ve bölünen hücreler olduğundan ve yaşam süreleri daha fazla olduğundan radyasyona daha duyarlı oldukları bilinmektedir.

Sonuç olarak, küçük bir çocuk için radyasyona bağlı kanser geliştirme riski, aynı BT taramasına maruz kalan bir yetişkine kıyasla birkaç kat daha fazladır.

Ancak son on yılda BT ekipmanlarındaki gelişmeler, daha düşük dozlarda daha iyi görüntülere olanak sağlamıştır. Uygun ayarların kullanımının çok daha yaygın hale gelmesi de çocuklar için dozların azaltılmasını sağladı.

Yine de düşük dozlardan bağımsız olarak, tek bir hastaya yapılan çoklu taramalar özel bir endişe yaratır. Ayrıca tek bir inceleme sırasında birden fazla tarama (yani birden fazla kontrast “fazı”) kullanılması radyasyon dozunu daha da artıracaktır. Vakaların büyük çoğunluğunda, pediatrik BT sırasında tek bir tarama yeterli olmalıdır.

Genel vücut sağlığınız ile ilgili bilgi sahibi olmak için gerekli testleri evinizin konforunda yaptırabilirsiniz. Bunun için linki tıklamanız ve size özel testleri yaptırmanız yeterli. https://evdesaglik.memorial.com.tr/urun-ve-hizmetler/laboratuvar-paketleri-c/genel-saglik-c8/

Geniz akıntısı toplumda sık rastlanan ve oldukça rahatsız edici bir durumdur. Geniz akıntısı çoğunlukla üst solunum yolları enfeksiyonları ve alerjik hastalıklar sonucu meydana gelmektedir. Memorial Şişli Hastanesi Kulak Burun ve Boğaz Hastalıkları Bölümü’nden Doç. Dr. Şenol Çomoğlu, geniz akıntısı ve tedavi yöntemleri hakkına bilgi verdi.

 Geniz nedir?

Geniz en basit tabiriyle burun boşluğunun arka tarafıdır. Burun boşluğunun arka tarafı ağız boşluğunun arka tarafı ile aşağıya doğru gırtlak ve yemek borusuna doğru devam eder. Yemek borusu, gırtlak ve geniz arasındaki bu kısım yutak olarak nitelendirilir. Diğer bir deyişle geniz bölgesi; burnu yutakla birleştiren bir boşluktur ve bu boşluğa aynı zamanda orta kulağa hava taşıyan östaki tüpü açılmaktadır.

Geniz akıntısı nedir?

Geniz akıntısı, boğazda mukus birikimi ya da mukusun genizden yutak kısmına yani boğaza doğru akıyor olma hissidir. Normalde burun içi ve sinüsler “mukoza” denilen bir doku ile döşelidir. Mukoza içindeki küçük salgı hücreleri günde toplamda 1-2 litre ince “mukus” üretirler. Mukoza üzerindeki tüysü hücreler ise bu ince mukusu ritmik olarak belli bir yönde arkaya doğru geniz bölgesine iterler. Bu mukus yutkunma sırasında yutulur ve bu durumun farkına varılmaz. Bu mukus üretim ve hareket sistemi “mukosilyer klirens” olarak adlandırılır. Sinüslerin ve solunan havanın nemlenmesi, temizlenmesi, solunan havanın filtrelenmesi, yabancı cisimlerin tutulması, enfeksiyonun önlenmesi gibi birçok işlevi yerine getirir. Bu temizleme mekanizması sinirler, damarlar, salgı bezleri, hormonlar, kaslar ve tüysü hücreler arasında oldukça karışık bir etkileşim ile düzenlenir.

Geniz akıntısı neden olur?

“Mukosilyer klirens” mekanizmasının herhangi bir sebeple düzgün çalışmaması ya da mukus üretimindeki anormal artışa yol açan durumlar geniz akıntısına yol açabilir.

1.Artmış ince mukus üretiminin nedenleri

• Soğuk algınlığı veya grip (üst solunum yolu virüsleri)
• Alerjik rinit (saman nezlesi)
• Alerjik olmayan rinitler
  • Soğuk hava ilişkili
  • Sıcak ya da baharatlı yemek ilişkili
  • Gebelik ilişkili
  • Hormon ilişkili
  • İlaçlar (genellikle doğum kontrol hapları veya hipertansiyon ilaçları)
  • Vazomotor rinit (genelde ileri yaşta görülen burun salgı üretiminde düzenleme bozukluğu)

2.Artmış yoğun mukus üretiminin nedenleri

• Genelde kışın ısıtılan ve yetersiz nemlendirilen iç ortamlarda bulunulduğundan ortaya çıkar.
• Uzamış üst solunum yolu enfeksiyonları (genelde bakteriyel)
• Süt ürünleri alerjisi gibi bazı gıda alerjileri

3.Miktarı azalmış ama yoğunluğu arttığı için “geniz akıntısı” hissi oluşturan mukus üretimi olan durumlar

Solunan hava kalitesini düşüren kirleticilere uzun maruziyet

• Sigara dumanı
• Endüstriyel kirleticiler
• Egzos dumanı

Yapısal problemler (burun içinde eğrilik vb.)

Yaş (Yaşla birlikte burun içi dokularda büzüşme ve kuruluk ortaya çıkar, mukus üretimi azalır ama mukus koyulaşır. Bu durum geniz akıntısı olarak hissedilir)

4.Yutma bozukluklarının neden olduğu durumlar

• İleri yaş
• Gastroözefageal reflü
• Diğer yutma bozuklukları

Geniz akıntısı belirtileri nelerdir?

• Boğazda akıntı hissi
• Çok sık yutkunma ihtiyacı
• Sürekli boğaz temizleme
• Pürüzlü ses
• Boğazda tahriş hissi ve ağrı
• Boğazda yumru hissi
• Öksürük (genellikle iki aydan uzun süren)

Bu belirtiler hastadan hastaya farklı yoğunluk ve çeşitlilikte görülebilir. Sadece akıntı hissi olan hastaların birçoğunda bu belirtilerin hiçbirisinin olmadığı ya da bu belirtilerin farklı birçok hastalıkların ortak belirtisi olabileceği de unutulmamalıdır.

Geniz akıntısı nasıl teşhis edilir?

Geniz akıntısı genellikle hastanın şikayetleri üzerinden sebebe yönelik araştırmalar yapılan bir semptomdur. Akıntının kendisini iltihaplı ya da çok yoğun olmadığı müddetçe görüp tanı koymak söz konusu olmaz. Tam bir kulak burun boğaz muayenesi yapılır ve olası sebeplere odaklanılır. Alerji düşünülen durumlarda alerji testleri ya da sinüzit gibi olası sebeplerde burun endoskopisi gibi yardımcı tanı yöntemlerine başvurulabilir.

Geniz akıntısı tedavisi nasıldır?

Geniz akıntısında tedavi sebebe yönelik yapılır. Bakteriyel sinüzitlerde tedavi uygun antibiyotik, burun yıkama uygulamaları ve spreyler ile yapılmaktadır. Kronik sinüzitlerde  endoskopik cerrahi ile sinüslerin temizlenmesi çoğu zaman tedavinin bir parçasıdır. Alerji söz konusu olduğunda alerjenden uzak kalmak, topikal steroid spreyler ve yeni kuşak antihistaminikler tedavi seçenekleri arasındadır. Geniz akıntısı sebebi gastroözefageal reflü ise yüksek yastık kullanılması, yatmadan önce yemek yenmemesi, kahve ve alkol tüketiminin azaltılması ve bazen antiasit ya da mide koruyucu tedavi gibi ilaçlar kullanılması önerilir. Burun içinde yapısal bir problem saptandığında yine sebebe yönelik tedavi önerilir.

Septum deviasyonu, konka büyümesi, polip, septum perforasyonu gibi durumlar cerrahi olarak tedavi edilmektedir. Bu noktada kulak burun ve boğaz hastalıkları uzmanı ile mevcut burun içi probleminin hangi şikayetlerle ilişkili olabileceğinin konuşulması yararlı olacaktır zira bunun gibi birçok burun içi probleminde geniz akıntısı yoktur ya da cerrahi ile hedeflenen şikayet sıklıkla geniz akıntısı değildir. Geniz akıntısının altta yatan sebebinin saptanamaması nadir değildir ve bu durum genellikle ileri yaş grubunda söz konusudur. Böyle durumlarda bir engel yoksa hastaların sıvı alımını artırmaları (günde sekiz bardak su), mukus inceltici ilaçlar kullanmaları ve burun yıkaması uygulamaları önerilmektedir.

Geniz akıntısı nasıl önlenir ve ne iyi gelir?

• Evinizde ya da iş yerinizde hava nemini artırmak için soğuk bir buharlı nemlendirici veya buharlaştırıcı kullanın.
• Sıvı tüketimini arttırın. Bu solunum yollarının nemlenmesini arttıracak, mukusu inceltecektir.
• Alkol alımı ve kahve tüketimi gibi sıvı kaybettiren alışkanlıklarınızı azaltın.
• Kuru ve soğuk hava durumunda uzun süre kalmayın.
• Aktif ya da pasif sigara kullanıcısı olmayın.
• En az sabah evden çıkmadan ve gece yatmadan günde 2 kez olmak üzere deniz suyu spreyi ile burun temizliği yapın.
• Bildiğiniz alerjiniz varsa alerjenden uzak durun ve uygun alerji tedavisi için doktorunuza başvurun.

Geniz akıntınız varsa ve bunun alerjiden kaynaklandığını düşünüyorsanız Alerji testi paketlerimizi satın alabilir, evinizin rahatlığında hizmet alabilirsiniz.” https://evdesaglik.memorial.com.tr/p/alerji-taramasi-solunum-maddeleri-ve-gidalar/

Aşırı kilo, alkol, tütün kullanımı ve farklı hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkan karaciğer yağlanması, karaciğerde olması gerektiğinden daha fazla yağ birikmesinden kaynaklanıyor. Sağlıklı her karaciğer az miktarda olsa da yağ içeriyor. Karaciğerde fazla yağ birikimi ise ilerleyen dönemlerde karaciğer yetmezliğine neden olan siroza yol açabileceğinden tedavisinin erken dönemde planlanması gerekiyor. Diyet ile kilo kontrolü gerektiren karaciğer yağlanmasının yaşam tarzı değişiklikleri ile de kontrol altına alınması gerekiyor. Memorial Diyarbakır Hastanesi Gastroenteroloji Bölümü’nden Doç. Dr. Nurettin Tunç, karaciğer yağlanması hakkında bilgi verdi.

Karaciğer yağlanması nedir?

Vücudun en büyük iç organı olarak kabul edilen karaciğerin temel işlevi toksinleri uzaklaştırmak ve gıda besinleri işlemektir. Karnın sağ üst tarafında yer alan karaciğer 6 ayda bir olmak üzere kendini yenileme özelliğine sahip olan organ olarak bilinmektedir. Sindirim sistemine gelen kan, vücudun başka yerine gitmeden karaciğerde süzülmektedir. Karaciğer yağlanmasının toplumda görülme sıklığı kesin olmamakla birlikte her 10 insandan birinde görüldüğü düşünülmektedir. Karaciğerin yağlanması hasara neden olmayabilir, ama iltihaplanması ciddi komplikasyonlara neden olmaktadır. Toplumda sarılık yani hepatit olarak adlandırılan durum karaciğer iltihaplanması, karaciğer yağlanmasına bağlı görülmektedir. Alkolik yağlı karaciğer hastalığı, alkole bağlı karaciğer hastalığının en erken aşamasıdır. Sonraki aşamalar alkolik hepatit ve sirozdur.

Karaciğer yağlanması neden olur?

Yağlı karaciğer (NAFL) hastalığının tam nedeni bilinmemekle birlikte, kilo alımı ve obezite ile giderek yaygınlaşan genel olarak iyi huylu bir durum olarak kabul edilmektedir.  Şu anda Dünyada karaciğer bozukluğunun en yaygın nedeni olarak bilinmektedir. Özellikle aşırı alkol kullanımının tetiklediği karaciğer yağlanması obezite, diyabet, yüksek tansiyon, beslenme biçimi, tütün ürünü kullanımı ve bazı ilaçların kullanımına bağlı karaciğer yağlanması riskini tetiklemektedir. Ancak bazı durumlarda karaciğerin yağı metabolize edememesi de karaciğer yağlanmasına neden olmaktadır. Alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı (NAFLD) karaciğerde yağ birikmesi, yağ infiltrasyonu olarak adlandırılmaktadır. Karaciğer yağlanması ile karakterize tıbbi bir durum olan NAFLD iki türü bulunmaktadır.

1-Alkolsüz yağlı karaciğer (NAFL), yağ infiltrasyonunun olduğu ancak iltihaplanmanın olmadığı genel olarak iyi huylu bir durum

2-Karaciğer iltihabı ile birlikte yağ infiltrasyonunun olduğu alkolsüz steatohepatit (NASH)

Alkol kötüye kullanımı ve diğer durumlar da karaciğer sorunlarına yol açabilmektedir.  NAFLD’ nin herhangi bir formuyla teşhis edilebilmesi için, bir kişinin ağır alkol kullanım öyküsü veya karaciğer rahatsızlığına (hepatit C gibi) neden olabilecek başka bir soruna sahip olmaması gerekmektedir.

Karaciğer yağlanması belirtileri nelerdir?

Karaciğer iltihaplanması yani NASH’li çoğu insanın hiçbir semptomu bulunmamaktadır.  Nadiren, yorgunluk, halsizlik hissi ve sağ üst karın bölgesinde belirsiz bir rahatsızlık olan kişilerde alkolsüz yağlı karaciğer (NAFL) bulunmaktadır. Karaciğer yağlanmasın da karaciğer normal çalışır ve herhangi bir belirti görülmemektedir. Alkolsüz karaciğer yağlanması (NAFL) genellikle, bir başka nedenle safra taşlarını aramak için yapılan ultrason yöntemi gibi, karın görüntüleme testleri yaptığında bulunmaktadır. Karaciğer yağlanması belirtileri kısaca şu şekilde sıralanabilir;

• Sarı bir cilt tonu,
• Bacak ve karın şişliği,
• Mide bulantısı,
• İştahsızlık,
• Yorgunluk ve zihin karışıklığı,
• Karın ağrısı belirti olarak gösterilebilir.

 Karaciğer yağlanması tedavi şekilleri nelerdir?

Karaciğer yağlanmasında tedavi, obezite, diyabet ve hiperlipidemi gibi durumları kontrol etmeyi amaçlamaktadır.  İnsülin direncini tedavi eden ilaçlarla çeşitli deneysel tedaviler araştırılmaktadır. Kilo vermek, karaciğer enzimleri ve insülin düzeylerini düşürmeye yardımcı olabilir ve yaşam kalitesini iyileştirebilmektedir.  Hızlı kilo kaybı karaciğer hastalığının kötüleşmesi ile ilişkilendirildiğinden kilo kaybı kademeli olmalıdır. (örneğin haftada 1 ila 2 kg).

E Vitamini — E vitamininin karaciğer yağlanması (NASH) bir parçası olarak meydana gelen karaciğer hasarının bir kısmını azaltabileceğine dair bazı kanıtlar bulunmaktadır.

Alkol tüketiminden kaçınılmalıdır.

Ağırlıklı olarak taze meyve sebze tüketimi, zeytinyağı, baklagiller ve tam tahıllı ekmek tüketiminin sağlandığı Akdeniz tipi beslenme şekli karaciğer yağlanması tedavi sürecinde önerilmektedir. İnsülin direncinin kontrol alınması ve düzenli egzersizlerin yapılması önem arz etmektedir.

Karaciğer yağlanması kimlerde olur?

Karaciğer yağlanması nedeni kesin olarak bilinmemekle birlikte, en sık aşağıdaki koşullardan birine sahip kişilerde görülür.

• Obezite: Karaciğeri yağlı tespit edilen kişilerin yüzde 70’inden fazlasının obez olduğu tespit edilmiştir.
• Diyabet: Karaciğeri yağlı kişilerin yüzde 75 kadarında tip 2 diyabet görülmektedir.
• Hiperlipidemi – NASH’li kişilerin yaklaşık yüzde 20 ila 80’inde hiperlipidemi görülmüştür. (yüksek kan trigliserit seviyeleri ve/veya yüksek kan kolesterol seviyeleri).
• İnsülin direnci – İnsülin direnci genellikle hiperlipidemisi olan ve obez olan kişilerde görülür; bu semptom grubu, metabolik sendrom olarak bilinir ve sıklıkla karaciğer yağlanmasına sahip kişilerde görülür.
• İlaçlar ve toksinler karaciğer yağlanmasına neden olabilmektedir.

 Karaciğer yağlanması nasıl geçer?

Aşırı kilolu ya da obez sınıfında olunması halinde tedavi şekli olarak atılacak ilk adım bir Gastroenteroloji uzmanı ile birlikte beslenme uzmanından önerisi doğrultusunda diyet beslenme programı ve yapılacak düzenli egzersizler ile sağlıklı bir şekilde kilo verilmesi olmalıdır. Akdeniz tipi beslenme şekli sıkça önerilmektedir. Karaciğer yağlanmasına neden olan etken tespit edildikten sonra önlemler alınmaktadır. Yapılan araştırmalara göre bazı ilaçların kullanımı karaciğer yağlanması riskini tetiklediğinden bu duruma neden olan ilaçların uzman hekim gözetiminde sınırlandırılması ya da değiştirilmesi gerekmektedir.

Karaciğer yağlanması hangi yaşlarda sıklıkla görülür?

Karaciğer yağlanması genellikle 40-60 yaş arasında görülmektedir. Ancak 10 yaşından sonra da görülebilmesi mümkündür. Kadınlarda görülme sıklığı erkeklere oranla daha yüksek olarak saptanmıştır.

Karaciğer yağlanması normal midir?

Karaciğer yağlanması anormal bir hastalık olup karaciğer yetmezliği ve karaciğer kanserine ilerleyebilir. Erken dönemde alınacak tanı ile uygulanacak tedavi yöntemleri hayati önem arz etmektedir.

Karaciğer yağlanmasına faydalı yiyecekler nelerdir?

Karaciğerin işlevsel özelliklerini destekleyerek yardımcı görevinde bulunan bazı besinler bulunmaktadır. Aşırıya kaçmayacak şekilde kahve, yeşil çay ve yağlı balıklar tavsiye edilmektedir.

Karaciğer yağlanması kendiliğinden geçer mi?

Kilo verme, diyet, obezite insülin direnci ve hiperlipidemi gibi durumların tedavisi sağlanarak ya da ideal düzeyine getirilerek iyileşme sağlanabilmektedir.

Karaciğer yağlanması genetik mi?

Direkt genetik olmamakla birlikte genetik faktörlerinde bağlı olduğu insülin direnci, obezite gibi durumların karaciğer yağlanmasına yol açabilmektedir.

Karaciğer yağlanması vücutta neler yapar?

Karaciğer yağlanması tedavisi sağlanmadığı taktirde zamanla kötüleşerek ilerlemesine neden olmaktadır. En ciddi komplikasyonu, karaciğer sirozdur.  Diyabetli yaşlı insanlar siroz geliştirme riski altında olabilir.  Karaciğer yağlanması sıklıkla metabolik sendrom (insülin direnci, obezite ve hiperlipidemi) bulunur. Metabolik sendrom da kalp hastalığı, kalp krizi için yüksek risk barındırmaktadır.

Stres karaciğer yağlanması yapar mı?

Stres karaciğer yağlanması yapmaz, ancak strese bağlı dengesiz beslenme obezite, hiperlipidemiye yol açarak karaciğer yağlanması yapabilir.

Karaciğer yağlanmasının ciltteki belirtileri nelerdir?

Karaciğer yağlanmasının direkt olarak cilt bulgusu bulunmamaktadır.

Karaciğer yağlanmasının bitkisel tedavisi mümkün müdür?

Karaciğer yağlanmasının kesin tedavisi yoktur.  Tedavi evresi obezite, diyabet ve hiperlipidemi gibi durumları kontrol etmeyi amaçlar. İnsülin direncini tedavi eden ilaçlarla çeşitli deneysel tedaviler araştırılmaktadır. Siz de karaciğer yağlanması ile ilgili risklerinizi bilmek ve bu konuda gerekli testlerinizi yaptırmak istiyorsanız linke tıklayabilirsiniz.

https://evdesaglik.memorial.com.tr/p/karaciger-sagligi-paketi/

Memorial Ataşehir Hastanesi

Gastroenteroloji Bölümü

Uz. Dr. Şule Namlı Koç

Mide bulantısı hangi hastalıkların habercisi

Toplumda herkesin yaşayabileceği en yaygın şikayetlerden biri olan mide bulantısı, yemeği fazla kaçırmak, araç tutmaları, hoş olmayan koku ve görüntülere karşı tepki ya da üşütmek gibi daha masum nedenlerden kaynaklanabildiği gibi, ciddi hastalıkların habercisi de olabilmektedir. Mide bulantısı; ülser, mide bağırsak enfeksiyonları, ani başlayan gastrit, bağırsak tıkanıklığı, apandisit gibi sindirim sistemi rahatsızlıkları başta olmak üzere stres, gebelik, vertigo, migren, tansiyon sorunları hatta beyin tümörü gibi hastalıklara da işaret edebilmektedir.

Memorial Ataşehir Hastanesi Gastroenteroloji Bölümü’nden Uz. Dr. Şule Namlı Koç, mide bulantısının nedenleri hakkında bilgi verdi.

Mide bulantısı nedir?

Mide bulantısı sadece midenin hastalığı olarak ele alınmaması gereken bir şikayettir. Mide bulantısı bir hastalık değil vücutta farklı nedenlerden kaynaklanan mekanizmaların tetiklemesi sonucu ortaya çıkan bir tepki ya da farklı hastalıkların belirtisidir. Mide bulantısı genellikle kusmanın ilk aşaması olarak değerlendirilmektedir.

Mide bulantısının nedenleri nelerdir?

Akla ilk olarak sindirim sistemi rahatsızlıkları gelse de mide bulantısı farklı birçok hastalığın belirtisi olarak kendini gösterebilmektedir.

Gıda zehirlenmesi

Mikroorganizmalar ya da bakteri toksinleri tarafından bozulmuş gıdaların tüketilmesi sonucu ortaya çıkan durumdur. Gıda zehirlenmelerinin birçoğunda kişinin hastaneye gitmesine gerek olmadan evde kendiliğinden geçebilmektedir. Ancak bazı durumlarda acil müdahale gerekebilmektedir. Gıda zehirlenmelerinde ortaya çıkan ilk belirtilerden biri mide bulantısıdır. Gıda zehirlenmelerinde mide bulantısı şikayetine; kusma, ishal, ateş, karın ağrısı ve kramplar gibi şikayetler de eklenebilmektedir.

Gastrit

Mide zarının iltihaplanması olarak tanımlanabilen gastrit genellikle helikobakter pilori mikrobundan kaynaklanmaktadır. Gastrit aniden ortaya çıkabileceği gibi (akut gastrit) zamanla yavaş yavaş belirti göstererek de görülebilmektedir (kronik gastrit). Gastrit hastalarında görülen belirtiler arasında mide bulantısı çok yaygındır. Mide bulantısı ile birlikte kusma, karnın üst bölgesinde ağrı ve şişkinlik eşlik eden şikayetler arasındadır.

Ülser

Mide asidinin çeşitle nedenlerle mide veya 12 parmak bağırsağında harabiyet oluşturarak doku kaybına neden olması olarak tanımlanan ülser farklı belirtilerle kendini belli etmektedir. En sık rastlanan ülser belirtisi karnın üst tarafından ortaya çıkar ağrı olmakla birlikte mide bulantısı, kusma, iştah kaybı gibi şikayetlere de neden olabilmektedir.

Bağırsak enfeksiyonları

Bağırsak enfeksiyonu, gastrointestinal enfeksiyonlar veya gastroenterite olarak da bilinmektedir.  İnce ve kalın bağırsağı etkileyerek sindirim sistemi iltihabına neden olan viral, bakteriyel veya parazit kaynaklı enfeksiyonlar bağırsak enfeksiyonları olarak tanımlanmaktadır. Ani ve geçici akut bağırsak enfeksiyonları yaşanabildiği gibi kronik iltihaplı bağırsak hastalıkları da görülebilmektedir. Bağırsak enfeksiyonlarına rotavirüs gibi virüsler, salmonella gibi bakteriler ya da giardia gibi parazitler yol açabilmektedir. Bağırsak enfeksiyonlarının nedenleri farklı olabilse de ortaya çıkan belirtiler birbirine çok benzemektedir. Bağırsak enfeksiyonlarında mide bulantısı çok sık görülen belirtiler arasındadır. Mide bulantısının yanında karın ağrısı, kanlı ishal, ateş gibi belirtiler bağırsak enfeksiyonu şikayetleri arasında yer almaktadır.

Safra kesesi hastalıkları ve safra kesesi ameliyatları

Safra kesesi hastalıkları farklı şekillerde görülebilmektedir. Safra kesesinin akut iltihabı, safra yolu yaralanmaları ve darlıkları, safra yolu kistleri, safra kesesi taşları, safra kesesi kanseri gibi farklı şekillerde yaşanabilmektedir. Safra kesesi karaciğerin altında bulunan bir kesedir. Karaciğerde üretilen safrayı depolar ve konsantre eder. Safra, yağın sindirimine yardımcı olur ve yiyeceklere yanıt olarak safra kesesinden üst ince bağırsağa salınır. Safra kesesi hastalığı türleri şunları içerir:

Safra kesesi hastalıklarında en hafif ve en yaygın belirtisi biliyer kolik adı verilen aralıklı ağrıdır. Tipik olarak, hasta, göğüs kafesine yakın sağ üst karında şiddetli ve sırtın üst kısmına yayılabilen ağrı yaşamaktadır. Bazı hastalar bu ağrıyı göğüs kemiğinin arkasında hissedebilir. Safra kesesi hastalıklarında hastalarda en sık görülen bir diğer şikayet ise mide bulantısı veya kusmadır. Mide bulantısı ve kusma şikayetleri safra kesesi hastalıklarından cerrahi tedavi gören hastalarda ameliyat sonrasında da devam edebilmektedir.

Gastroözefageal Reflü

Toplumda sık görülen hastalıklardan birisi de Gastroözefageal Reflü hastalığıdır. Mide içeriğinin farklı nedenlere bağlı olarak mideden yemek borusuna doğru geri kaçışıyla ortaya çıkmaktadır. Gastroözefageal Reflü hastalığında en sık görülen belirti mideden boğaza doğru yayılan yanma hissidir. Yemeklerden sonra veya gece yatarken yanma hissi daha fazla görülebilmektedir. Gastroözefageal Reflü hastalığında göğüs ağrısı, yutma güçlüğü, boğazda yumru hissi, mide bulantısı ve kusma şikayetleri de yaşanabilmektedir.

Gastroparezi (Midenin yavaş boşalması)

Midenin yavaş boşalması ya da mide tembelliği olarak da bilinen Gastroparezi hastalığının belirtileri diğer mide rahatsızlıklarına benzediği için teşhisi zor koyulabilen bir hastalıktır. Sağlıklı çalışan bir mide tüketilen besinleri küçük parçalara ayırarak bağırsaklara göndermektedir. Ancak diyabet, viral enfeksiyonlar, cerrahi müdahaleler, sinir sistemi hastalıkları gibi çok farklı nedenlere bağlı olarak Gastroparezi hastalığı geliştiği durumlarda mide yapması gereken sindirim işlemini gerçekleştirememektedir. Tüketilen besinlerin midede uzun süre kalması sonucu mide bulantısı ve kusma gibi şikayetler çok sık görülebilmektedir.

Alkalen reflü gastriti (safra gastriti)

Karaciğerde üretilen safra ve diğer bileşenlerin ince bağırsaklardan mideye sızarak mide mukozasında iltihaplanmaya yol açması olarak tanımlanabilen Alkalen Reflü gastriti hastalığının belirtileri diğer mide hastalıklarında ortaya çıkan şikayetlere benzemektedir. Karnın üst bölgesinde huzursuzluk, ağrı, şişkinlik gibi belirtilerin yanında mide bulantısı ve kusma sık yaşanabilmektedir.

Bağırsak tıkanıklığı

Bağırsak tıkanıklığı müdahale edilmediği takdirde hayati tehlikeye yol açabilen rahatsızlıklardan birisidir. Ani ve şiddetli karın ağrısı, karında şişlik, gaz ve gaita çıkaramama gibi belirtilerin yanında mide bulantısı ve kusma gibi şikayetler görülebilmektedir.

Gebelik

Birçok hastalık mide bulantısına neden olabildiği gibi hamilelik de mide bulantısının en çok yaşandığın süreçlerin başında gelmektedir. Özellikle gebeliğin ilk aylarında anne adaylarının büyük bir çoğunluğu mide bulantısı ve kusma şikayetleri yaşayabilmektedir. Hamilelikte yaşanan hormonal değişimler, koku hassasiyetinin artması gibi faktörler mide bulantısı yaşanmasına yol açabilmektedir. Genel olarak mide bulantısı hamileliğin ilk aylarında daha sık yaşanmakla birlikte bazı anne adaylarında gebeliğin son aylarına kadar mide bulantısı şikayeti yaşanabilmektedir.

Araç tutması (Hareket hastalığı)

Halk arasında araç tutması olarak bilinen hareket hastalığı da mide bulantısına neden olabilmektedir.  Uçak, otomobil, vapur gibi araçlara seyahat ederken denge algısında yaşanan bozulmaya bağlı olarak yaşanan araç tutmasında mide bulantısının yanı sıra baş dönmesi, kusma, terleme gibi şikayetler de yaşanabilmektedir.

Koku ve görüntü karşısında vücudun verdiği tepki

Kötü kokuların alınması ya da kötü görüntüler beyni uyararak mide bulantısını tetikleyebilmektedir.

Kanser ve kanser tedavisi

Mide bulantısı kanser belirtisi olabilmektedir. Özellikle sindirim sistemi kanserlerinde hazımsızlık, şişkinlik gibi belirtilerle birlikte mide bulantısı, kusma, iştahsızlık, kilo kaybı gibi şikayetler yaşanabilmektedir. Kanser tedavisi ya da kanser tedavisinden sonra da mide bulantısı şikayetleri yaşanabilmektedir. Kemoterapi tedavisi sırasında ani mide bulantısı ve kusma şikayetleri görülebilmektedir. Mide bulantısı ve kusma şikayetleri kemoterapi sırasında olabileceği gibi sonrasında da ortaya çıkabilmektedir.

Vertigo (Baş dönmesi)

Hastalar farklı nedenlere bağlı olarak vertigo yani baş dönmesi yaşayabilmektedir. Şiddetli vertigo durumunda kişi genellikle hareket edememektedir ve ilk görülen şikayetler mide bulantısı ile kusma olmaktadır.

Kulak enfeksiyonu

Kulak enfeksiyonları genellikle şiddetli kulak ağrısı ile kendini belli etmektedir. Ancak iç kulak enfeksiyonlarında kulak ağrısına mide bulantısı, baş dönmesi gibi şikayetler eklenebilmektedir .

Beyin travması, beyin tümörü

Kafa travmaları ya da beyin tümörü gibi rahatsızlıklar hastalığın şekline göre farklı belirtiler gösterebilmektedir. Beyin travması veya beyin tümörlerinde şiddetli baş ağrısı, mide bulantısı, kusma, konuşma bozukluğu, kol veya bacaklarda güçsüzlük, görme bozuklukları gibi şikayetler yaşanabilmektedir.

Apandisit

Kalın bağırsağın başlangıç kısmında 5-6 cm boyunda, 3 mm çapında kör bir bağırsak parçası olan apandisitin tam olarak görevinin ne olduğu bilinmemektedir. Bağırsağın defans mekanizması ve bağışıklığı düzenlemeye yardım ettiği öngörülen apandisitin iltihaplanmasının en tipik belirtisi sağ kasık ağrısıdır. Ancak ağrı ile birlikte mide bulantısı, kusma, sindirim güçlüğü gibi şikayetler de yaşanmaktadır.

Migren

Migren ataklarının en belirgin özelliği zonklama şeklinde baş ağrısıdır. Ancak bu baş ağrısına; mide bulantısı, kusma, ışık ve sese karşı hassasiyet gibi şikayetler de eklenmektedir.

Kalp krizi

Kalp krizi sırasında yeterli oksijen alınamadığı için baş dönmesiyle birlikte mide bulantısı ve kusma şitayetleri yaşanabilmektedir.

İlaç kullanımı

Çeşitli ilaçlar yan etki olarak mide bulantısına neden olabilmektedir.

Stres

Stres birçok soruna neden olmasının yanı sıra beyni olumsuz uyararak mide bulantısını tetikleyebilmektedir.

Aşırı besin tüketmek

Mide-bağırsak sistemini huzursuz eden besinlerin tüketilmesi mide bulantısı ve kusmayla sonuçlanabilir

Böbrek ve idrar yolu hastalıkları

Böbrek taşları veya idrar yolu enfeksiyonları şiddetli ağrının yanı sıra mide bulantısı ve kusma gibi şikayetlerle de kendini belli edebilmektedir.

Mide bulantısı şikayetleri yaşıyor ve nedenini öğrenmek için gerekli testleri yaptırmak istiyorsanız Memorial Evde Sağlık sitesindeki  https://evdesaglik.memorial.com.tr/urun-ve-hizmetler/laboratuvar-paketleri-c/yorgunluk-ve-bagisiklik-c21/ linkini tıklayabilirsiniz.

ASTIM 

Astım, hava yollarının herhangi bir mikroorganizma olmadan iltihaplanması ve daralması sonucu oluşmaktadır. Dünyada görülen en yaygın hastalıklardan biridir. Her yaştan insanı etkileyebilen kronik ve inflamatuar bir hastalıktır. Çocukluk çağında daha çok erkek çocuklarını etkileyen astım, erişkinlerde ise kadınlarda daha fazla görülmektedir. Düzenli ilaç kullanımı ve doktor kontrolleri ile astım kontrol altına alınabilir. Astım hastaları normal ve aktif bir yaşam sürdürebilir. Memorial Şişli Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Füsun Soysal, astım ve tedavisi hakkında bilgi verdi.

Astım nedir?

Astım akciğer hava yollarının yani bronşların kronik iltihabı bir durumudur. Hastalar; nefes darlığı, öksürük ve göğüste sıkışma hissi şikayetiyle doktora başvurmaktadır. Astımın belirtileri KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) ile karışabilmektedir. Astımın neden olduğu bu şikayetler zaman zaman özellikle mevsimsel değişikliklere bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. İlaçlarla veya ilaçsız olarak bu şikayetler geçebilmektedir. Astımda hava yolları eski haline dönebilirken, KOAH’ta bu söz konusu değildir. Astım kronik bir hastalık olduğu için düzenli ilaç kullanımı ve doktor kontrolü önem arz etmektedir.

Astımın nedenleri nelerdir?

Astımın nedenleri arasında;

• Genetik yatkınlık,
• Sigara kullanımı,
• Fazla kilo ve obezite,
• Ev tozu akarları, polenler, küf mantarları ve hayvan tüyleri,
• Kimyasal maddeler,
• Hava kirliliği bulunmaktadır.

Astımın, alerji kaynaklı olduğu düşünülüyorsa, hastaya cilt ve kan testleri yapılarak hastanın hangi maddelere alerjisi olduğu belirlenmelidir. Bu maddelerden uzak durulması tedavinin temelini oluşturmaktadır. Eğer hastanın polen alerjisi bulunuyorsa polenlerin çok olduğu dönemlerde dışarıya mümkün olduğunca çıkılmaması ve gerekli durumlarda maske kullanması önerilmektedir.

Astımın belirtileri nelerdir?

Astımın belirtileri şunlardır;

• Öksürük,
• Göğüste sıkışma ve baskı hissi,
• Nefes darlığı,
• Soluk alıp verirken hırıltı, hışıltı ve ıslık sesi benzeri seslerdir.

Bu belirtiler tekrar ediyorsa, kendiliğinden ya da astım spreyleri ile düzeliyorsa ve özellikle uykudan uyandıracak şekilde görülüyorsa akla astım hastalığı gelmelidir.

Astım tanısı için istenen testler nelerdir?

Astım, hasta öyküsü ile tanısı konabilen bir hastalıktır. Hastada; öksürük, nefes darlığı, hırıltılı, hışıltılı solunum, göğüste baskı hissi gibi tekrarlayan şikayetlerin varlığı astımı işaret edebilmektedir. Hastadan alınacak detaylı bir hasta öyküsü ve solunum fonksiyon testi tanının konmasında yardımcı olmaktadır.

Şikayetleri olan kişiyi solunum fonksiyon testi uygulanır. Daha sonra bir nefes açıcı verilerek 15-20 dakika sonra solunum fonksiyon testi tekrar yapılır. İki ölçüm arasında belirli bir fark varsa astım tanısı konulmaktadır. Solunum fonksiyon testleri hastanın iyi olduğu dönemde normal çıkabilmektedir. Bu durum, kişinin astım olmadığı anlamına gelmemektedir.

Alerji testleri, astımın alerjik kökenli olup olmadığını belirlemek için yapılmaktadır. Erişkin astım hastalarının yarısı alerjik astımlıdır. Kişinin hasta öyküsü alınırken eğer alerjik durumlardan bahsediliyorsa alerji testi yapılabilmektedir.

Astım tanısı için çoğu zaman akciğer filmi ya da akciğer tomografisine gerek olmamaktadır. Bu belirtiler başka akciğer hastalıklarının da belirtisi olabileceği için ayrım yapmak adına görüntüleme tekniklerine başvurulabilmektedir. Astım tanısı için kan testi de bulunmamaktadır. Kan testleri de yine başka akciğer hastalıklarının olup olmadığını anlamak için yapılmaktadır.

Astım tanısı konulduktan sonra astıma eşlik eden diğer hastalıkların varlığı da mutlaka gözden geçirilmektedir. Astımla nazal polip, kronik ve alerjik nezle gibi hastalıklar sık görülmektedir. Uyku apne sendromu da astımlı hastalarda sık karşılaşılmaktadır.  Astım tanısı konduktan sonra hasta 1, 3 ve 6 aylık arayla takip edilmektedir. Bu periyodlarda hastaya solunum fonksiyon testleri ve diğer kontroller yapılmaktadır.

Astımın tedavisi nedir?

Astımda geri dönüşümlü bir hava yolu darlığı söz konusudur. Tedavide düzenli ilaç kullanımı ve rutin hekim kontrolü ile astımın kontrol altına alınması amaçlanmaktadır. Kronik bir hastalık olduğu için tamamen tedavisi söz konusu değildir.

Tedaviyle astım belirtilerinin mümkün olduğu kadar azaltılması, hastanın rahat uyuyabilmesi, günlük hayatına konforlu bir şekilde devam edebilmesi ve astım ataklarının önlenmesi sağlanmaya çalışılmaktadır.

Astım tedavisinde hasta ve hekim işbirliği çok önemlidir. Alerjik astımlı bir hastanın alerjenden korunması önemlidir.

Astım tedavisinde inhalasyon yani nefes yoluyla alınan sprey tarzı ilaçlar kullanılmaktadır. Bu spreylerin içinde kortizon ya da nefes açıcı ilaçlar bir arada ya da ayrı ayrı bulunabilmektedir.

Astım ilaçlarında kortizon bulunmaktadır ama bu ilaçlar bağımlılık yapacak düzeylerde değildir. Spreyler nefes yoluyla kullanılan ilaçlardır, kortizon lokal olarak hava yolları ve bronşlarda etkili olmaktadır, dolayısıyla çok ciddi yan etkileri bulunmamaktadır.  Astım tedavisinde kullanılan kortizon miktarı mikrogram dozunda yani çok düşüktür. Kilo artışı, ciltte bozulmalar, katarakt gelişimi, mide rahatsızlıkları ya da kemik erimesi gibi kortizonun bilinen yan etkilerine neden olmamaktadır.

Astım hastaları ilaçlarını kendi isteklerine göre kesmemelidir. Astım ilaçları düzenli olarak kullanıldığında sürekli ilaç kullanımı da önlenebilmektedir. Tedavi başladıktan sonra düzenli doktor kontrolü önerilmektedir. Astım kriz ve ataklarla ortaya çıkabilen bir hastalıktır. Bu sebeple hastanın ilaçları her zaman ulaşılabilir olmalıdır.

Bazı hastalarda astım ağır seyredebilmektedir. Bu hastalar için özel tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Biyolojik ajanlar denilen bu özel tedavi yöntemlerine astım alanında uzman merkezlerden ulaşılması gerekmektedir. 

Sık sorulan sorular

Astım hastaları nelere dikkat etmelidir?

Astım hastaları ilaçlarını düzenli olarak kullanmalı ve doktor kontrollerini aksatmamalıdır. Alerjik astım hastaları ise astımı tetikleyecek alerjenlerden mümkün olduğunca kaçınmalıdır. Polen alerjisi olan bir hasta mümkün olduğunca dışarı çıkmamalı, çıkmak zorunda ise maske kullanmalıdır. Ev tozu akarına alerjisi olan bir hasta hayat boyu buna özen göstermelidir. Hayvan tüylerine alerjisi olan bir astım hastası yine bu alerjene maruz kalmamak adına dikkatli olmalıdır. Sigara içen bir kişi sigarayı bırakmalı, fazla kilolu olan bir hasta mutlaka kilo vermelidir. Astım atağına neden olabilecek güçlü ve ağır kokulardan uzak durmaya gayret edilmelidir.

Astım krizi nedir?

Astım semptomları hem yavaş yavaş hem de aniden kötüleşebilir. Bu astım krizi olarak bilinmektedir. Ağır bir kokuya maruz kalmak ya da grip gibi üst solunum yolları hastalıkları astım krizine yol açabilmektedir. Astım krizi olmadan önce göğüste sıkışma, soluk alıp verirken hırıltı ve ıslık sesi şeklinde seslerle belirti verebilmektedir. Stres, aşırı sevinç, üzüntü ve sıkıntı bazen astım ataklarına neden olabilmektedir. Ciddi ataklar hastaneye yatmayı gerektirebilir ve nadiren de olsa astım yeterince tedavi edilmezse hayatı tehdit edici olabilir.

Astım hastalığı geçer mi?

Astım kronik bir hastalık olduğu için tamamen iyileşmesi söz konusu olmamaktadır. Astımın belirtileri geceleri ve sabahın erken saatlerinde, fiziksel egzersizden sonra veya başka bir tetikleyicinin (kirlilik, alerjenler vb.) varlığında ortaya çıkabilmektedir. Fakat düzenli ilaç ve doktor kontrolleri ile astım kontrol altına alınabilmektedir.

Astımlı bir hasta hamile kalabilir mi?

Astım hastası bir kadının hamile kalmasında bir sakınca yoktur. Hamilelik süresince düzenli ilaç ve doktor kontrolleri aksatılmamalıdır. Hamilelerin kullanabileceği güvenli ilaçlar bulunmaktadır. Düzenli takip edilmeyen astım hastaları gebeliklerinde sorunlar yaşayabilirler. Bunu önlemek için düzenli hekim kontrolleri ve ilaç kullanımı şarttır.

Alerjik astımınız varsa ya da alerjik bir bünyeniz olduğunu düşünüyorsanız Alerji testi paketlerimizi satın alabilir, evinizin rahatlığında hizmet alabilirsiniz.” https://evdesaglik.memorial.com.tr/p/alerji-taramasi-solunum-maddeleri-ve-gidalar/